Asgari geçim indirimi 2008 yılı öncesinde aktif olarak işleyen vergi iadesi sisteminin yerine gelen bir ödeme sistemidir. Dolayısıyla, işveren tarafından işçi ücretleri hesaplanırken asgari geçim indiriminin de giydirilmiş ücrete eklenmesi suretiyle yapılan hesaplama son derece haksız ve hatalı bir uygulamadır. Zira giydirilmiş ücret, işçilere verilen para, yemek, yakacak … gibi ödemelerin, primlerin ve ikramiyelerin çıplak ücrete eklenmesiyle bulunan ücrettir. Bu sebeplerle asgari geçim indirimi, ücretin bir parçası olmamaktadır.
Kaldı ki, 265 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde de asgari geçim indiriminin ücretten ayrı ödeneceği açıkça ifade dilmiştir: Gelir Vergisi Genel Tebliği madde 5: “….Net ücret üzerinden anlaşmak suretiyle çalışanlar da asgari geçim indiriminden yararlanacak olup, hesaplanan vergiden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarları net ücretleri ile birlikte ücretliye ödenecektir….”
Asgari geçim indirimini ödemeyen işveren 265 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği madde 10’da cezai müeyyidiye tabi tutulmaktadır: “… Buna göre, işverenler tarafından hizmet erbabının ücret gelirlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarının, o ayki ücretiyle birlikte ücretliye nakden ödenmesi gerekir. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş olacaktır. Bu nedenle, yukarıda belirtilen şekilde ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek, bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacaktır…”
Yargıtay da asgari geçim indiriminin ücretin içinde olmadığını kabul etmektedir: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Esas No:2010/44199 Karar No:2013/3913 Tarihi:04.02.2013: “Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının kıdem ve ihbar tazminatı hesabına esas ücreti belirlenirken ücrete 61,60 TL asgari geçim indirimi eklenmiş ise de asgari geçim indirimi ücretin bir parçası olmayıp, kaldırılan vergi iadesinin yerine konulan bir ödeme türü olup bunun giydirilmiş ücretine eklenmesi sureti ile hesaplanan kıdem ve ihbar tazminatının hüküm altına alınması hatalıdır.”
Yargıtay bir başka kararında da kıdem/ihbar tazminatı hesaplaması yaparken asgari geçim indiriminin bu hesaba eklenmemesi gerektiğini söylerek aslında asgari geçim indiriminin ücretin içinde olmadığını tekrarlamaktadır: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2012/8530 K. 2012/7950 T. 12.3.2012: “Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini, ödenmeyen işçilik alacakları olduğunu belirterek, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai ve tatil çalışmaları karşılığı ücret alacaklarının davalı işverenden tahsiline karar verilmesini istemiştir. Kıdem ve ihbar tazminatının giydirilmiş ücretten, diğer işçilik alacaklarının ise çıplak ücretten hesaplanması gerekir. Bilirkişi raporunda davacının kıdem ve ihbar tazminatı asgari geçim indirimi de dahil edilmiş ücretten hesaplanması hatalıdır.”
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
