Franchising Sözleşmesi (bknz…) ve Bayilik Sözleşmesi (bknz…) başlıklı yazılarımızda bahsedilen sözleşme tiplerini, taraflarını, tarafların hak ve borçlarını ayrıntılarıyla incelemiştik. Bu yazımızda bayilik ve franchising sistemleri arasındaki hak, sorumluluk, yetki ve işleyiş açısından farkları değerlendireceğiz.
Bayilik ve franchising sistemleri arasında değinilmesi gereken ilk fark bayilik/franchise veren firmanın marka, logo ve isminin franchisee/bayilik alan tarafından kullanımının zorunlu olup olmadığı konusunda ortaya çıkacaktır. Franchisee anlaştığı firmanın marka, logo ve ismini sözleşme konusu ticari faaliyetinde kullanma yükümlülüğü altındadır. Dolayısıyla franchisee, daima franchise veren firmanın kurumsal kimliğinin sınırları içinde kalmak zorundadır. Fakat bayilik veren firmanın marka, logo, isminin kullanımı konusunda bayilik alan herhangi bir yükümlülük altına girmez. Aynı şekilde bayilik veren firmanın da bu konuda bayilik alana karşı bir sorumluluğu mevcut değildir ancak bayilik veren firma mal ve hizmet tedariği konusunda bayilik alana destek olmakla mükelleftir.
Franchising sisteminde franchiseeye firma tarafından tedarik edilen mal ve hizmetin kullanım koşul ve şekilleri franchise veren firma tarafından belirlenmektedir. Ancak bayilik sisteminde bayilik alanın bayilik veren firmaya karşı böyle bir bağlılığı bulunmamaktadır. Bayilik sisteminde bayilik alan mal ve hizmetin satış şart ve koşullarını kendisi belirlemektedir.
Franchise veren firmaya, franchisee marka kullanım bedeli olarak bir miktar ücret ödemek durumda iken, bayilik alanın böyle bir ödeme yapmasına gerek yoktur.
Franchising sisteminde malın ve hizmetin satışa sunulduğu yerin dekorasyon ve tasarımı franchise veren firma tarafından belirlenir. Franchiseenin kendi özel zevk ve tercihlerine göre mal ve hizmet satışında bulunduğu yeri dekore etme imkanı bulunmamaktadır. Bayilik sisteminde ise bayilik alan işletmesini yaptığı yerin tasarım ve dekorasyonu konusunda bayilik verene bağlı değildir, bu hususta özgürce davranabilmektedir.
Franchisee franchisorle yapılan anlaşma gereğince kazanılan cirodan yalnızca pay ve sabit aidat alabilmekte iken bayilik alan için bu alışılmadık bir durumdur. Franchising sözleşmelerinde bir zorunluluk olan bu husus bayilik sisteminde karşımıza çok fazla çıkmamaktadır.
Görüldüğü üzere her iki sistem de uygulamada her ne kadar birbirine çok karıştırılsa, isim olarak birbirleri yerine kullanılsa da sözleşmesel olarak ve işleyiş açısından özünde çok büyük farklıklara sahiptir. Ancak her halde bayilik sisteminin franchising sistemine göre dükkan sahibine tanıdığı alanın daha özgür, bağımsız ve serbest olduğu görülebilmektedir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
