6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 526-531. maddeleri arasında düzenlenen vekaletsiz iş görmede; bir kimsenin, başka bir kimseye ait bir işin görülmesine, hukuki anlamda yetkisi bulunmaksızın müdahale etmesi söz konusudur ve böyle bir durumda, vekaleti olmaksızın başkasının hesabına iş gören kimse, o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlüdür.
Vekaletsiz iş görmede iş sahibi, eğer iş kendi menfaatine olarak yapılmışsa vekaletsiz iş görenin tüm zorunlu ve yararlı masraflarını faiziyle ödemek ve hakimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür. Vekaletsiz iş gören gereken özeni göstermiş olmasına rağmen yapılan işten umulan sonuç gerçekleşmese dahi iş sahibinin, masrafları ödeme ve zararı giderme yükümlülüğü bulunmaktadır. İş, iş sahibinin değil de iş görenin menfaatine olarak yapılmışsa, iş sahibi söz konusu iş görmeden doğan faydaları edinme hakkına sahip olup, zenginleştiği ölçüde, iş görenin masraflarını ödemek ve zararını gidermekle yükümlüdür.
Vekaletsiz iş gören kimse, işin görülmesi sırasındaki her türlü ihmalinden sorumludur. Ancak, iş gören bu işi, iş sahibinin karşılaştığı zararı veya zarar tehlikesini gidermek üzere yapmışsa, sorumluluğu daha hafif olarak değerlendirilecektir. İş gören, iş sahibinin açıkça veya örtülü olarak yasaklamış olmasına karşın bu işi yapmışsa, yasaklama hukuka veya ahlaka aykırı olmadığı sürece, iş gören beklenmedik halden de sorumlu olacaktır. Böyle bir durumda iş gören ancak, o işi yapmamış olsaydı bile, bu zararın beklenmedik hal sonucunda gerçekleşeceğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilecektir.
İş sahibinin vekaletsiz görülen işi sonradan uygun bulduğu her durumda, vekalet hükümleri, vekaletsiz iş görmenin niteliği ile bağdaştığı ölçüde, kıyasen uygulanacaktır.
Yargı kararları ışığında, kiracının kiraladığı evin lüzumlu tadilatını yapması, tadilat yapılan evde iş görenin sözleşme kapsamında olmayan birtakım işleri fazladan yapması, kişinin komşusunun hayvanlarını beslemesi, iş görenin kendi hayvanları zannederek başkasının hayvanlarını beslemesi vekaletsiz iş görmeye örnek olarak gösterilebilir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
