ŞÜPHELİ HAKLARI

Soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kimseye “şüpheli” denir. Şüpheli, soruşturma sırasında birtakım haklara sahiptir, söz konusu haklar yargılama süresince şüphelinin zarar görerek mağdur konumuna düşmesini engelleme amacını taşır.

Hakları şu şekilde sayabiliriz:

  1. Savunma Hakkı
  2. Lekelenmeme Hakkı (Masumiyet Karinesi)
  3. Haklarını ve Yapılan İsnadı Öğrenme Hakkı
  4. Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı
  5. Hakim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma ve İtiraz Hakkı

Savunma hakkı, şüphelinin en temel hakkıdır. Savunma hakkı,  şüphelinin devlet veya kişiler tarafından kendisine yöneltilen eylem ve işlemlere karşı kendisini korumasını sağlayan yasal imkanları içerir. Savunma hakkı birden fazla hakkı içeren kümülatif bir haktır. Savunma hakkının içerdiği diğer haklardan bir başka yazımızda (Bkz. İlgili yazımız…) bahsetmiştik.

Lekelenmeme hakkı, şüphelinin masumiyet karinesinden faydalanması anlamına gelir. Suçluluğu bir yargı hükmüne bağlanana kadar kişinin masumiyetinin esas alınmasıdır ve soruşturma evresi gizlidir. Bu nedenle, şüphelinin “suçlu” olarak basına duyurulması ve teşhir edilmesi yasaktır.

Haklarını ve yapılan isnadı öğrenme hakkı, şüpheliye yakalanma anından itibaren kanuni haklarını ve yakalanma sebebi ile kendisine yöneltilen isnatların bildirilmesini düzenleyen bir haktır. Şüpheli, haklarını ve kendisine yöneltilen iddiaları en başından itibaren bilmelidir ki, savunma hakkını etkin bir biçimde kullanabilmesi sağlansın.

Yakınlarına haber verilmesini isteme hakkı, şüphelinin yakalanması veya gözaltı süresinin uzatılması hallerinde bir yakınına veya belirlediği bir kişiye haber verilmesini içerir.

Şüpheli yakalandıktan sonra, savcıya hemen bilgi verilir ve savcının emri doğrultusunda işlem yapılır. Yakalanan kişi, savcılıkça serbest bırakılmazsa şüpheli gözaltına alınabilir. Göz altına alınan şüphelinin en geç kanunda yazılı süreler sonunda sulh ceza hakimi önüne çıkarılıp sorgusu yapılır.

Yukarıda bahsettiğimiz haklar, şüpheli bakımından adil yargılanmanın tesisi amacıyla düzenlenmiş haklar olup, ihlali aynı zamanda adli yargılanma hakkının da ihlali anlamına gelmektedir. İhlal karşısında ise kişilerin önce Anayasa Mahkemesi’ne, sonrasında ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru haklarının bulunduğunu belirtmek doğru olacaktır.

                                                                                                                      Hukuk Desteği

iletisim: [email protected]

2 thoughts to “ŞÜPHELİ HAKLARI”

  1. Merhabalar ,
    Size bir sorum olucak yardimci olursaniz çok sevinirim dualarım sizin olur.
    Geçen gün adlı sicil kaydı almak isterken E-devlet sitesinden ,adıma kayıtlı iki adet ceze gördüm.
    Bu cezalar şunlardır ,içeriğini bana söylerseniz çok sevinirim
    1-Tck maddesi 106/1-1 3000 TL
    Mayıs 2016 da kesinleşmiş ceza
    2-Tck mad. 151/1,62 52/2,52/4 2000tl
    Mayıs 2016 da sonuçlanmış cezaların
    Bu cezalar nedir bana yardımcı olurmusunuz
    Lütfen eylül ayında evleneceğim
    Hapis yatar miyim yalvarırım bı cevap yazarmisiniz.simdiden çok teşekkür eder
    İyi çalışmalar dilerim.

    1. Merhabalar, tehdit ve mala zarar verme suçlarının basit hali açısından ayrı ayrı adli para cezası almışsınız. Ödemeniz gerekir ödenmezse hapse çevrilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir