Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak ve kasıtlı olarak savunmasız bir birey veya gruba teknik ya da ilişkisel tarzda zarar verme biçimi olarak tanımlanır. İngilizce “Cyber Bulling” kelimesi Türkçe’ye “siber zorbalık” olarak geçen bir kavram olup internetin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte günlük hayatta önemli bir sosyal soruna dönüşmüştür. Öfke dolu kırıcı mesajlarla alay etme, sataşma, tehdit etme vs. gibi davranışlar bu zorbalığa örnek gösterilirken, sahte hesaplarla özel bilgileri ele geçirme ya da bunları yaymaya çalışmak gibi durumlarla da son zamanlarda daha sık karşılaşılmaktadır.
Esas itibariyle iki çeşit zorbalık bulunmaktadır. Birincisi daha çok teknik yönü içeren elektronik zorbalık (electronic bullying), diğeri ise psikolojik yönü içeren elektronik iletişim zorbalığıdır (e-communication bullying).
Elektronik zorbalık kişilerin şifrelerini el koymak, internet sitelerini hacklemek, spam içeren mailler göndermek gibi teknik olayları içerir. Elektronik zorbalık, tek bir kişi tarafından gerçekleştirilebileceği gibi birçok kişi tarafından organize bir şekilde de yapılabilir. Bu tür saldırılar kişilerin sahip olduğu web sitelerine yöneltilebildiği gibi, büyük kurum ya da devletlere ait yazılım ya da sitelere de yöneltilebilmektedir. Saldırılar donanım ve yazılımlara doğrudan etkide bulunurken, aynı zamanda dolaylı olarak da kişi üzerinde psikolojik baskı oluşturmaktadır.
Elektronik iletişim zorbalığı ise; bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak kişilere sürekli mesaj atma, devamlı arama, kişilerle dalga geçme, isim takma, dedikodu yayma, internet üzerinden kişiye hakaret etme ya da kişinin rızası olmadan fotoğraflarını yayınlama, kişiyi bulunduğu çevreden dışlama, karalama, şantaj, çocuk tacizi, tehdit, aşağılama gibi saldırı davranışlarını içerir. Bu da doğrudan duyguları etkilemektedir. Psikolojik anlamda etkileri göz önüne alındığında zorbalık yapan bir kimsenin bir sonraki süreçte kurban yerine geçebildiği gözlemlenmektedir.
Gerek kavramın açıklanma zorluğu gerekse içerik yoğunluğundan ötürü kanunen bu şekilde bir suç tanımı yapılması zorlaşmaktadır. Bu yüzden Türk Ceza Kanunu’nda (“TCK”) siber zorbalık davranışı için uygulanacak birden çok hüküm bulunmakta ve meydana gelen olayın şekline göre bu hükümlerden kanunilik ilkesi gereği uygun olan işletilmektedir. Sanal şiddet uygulayarak bir kimsenin yaşamına son verilmesi halinde kasten öldürme (TCK md 81), İntihara yönlendirme (TCK md 84), Eziyet (TCK md 96), Tehdit (TCK md 106), Ayrımcılık (TCK md 122), Kişilerin huzur ve sükununu bozma (TCK md 123), Hakaret veya sövme (TCK md 125), Özel yaşamını izleyerek, iletişimine müdahale ederek içeriğini alay konusu etmek, haberleşmenin gizliliğini ihlal (TCK md 132), Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması (TCK md 133), Özel hayatın gizliliğinin ihlali (TCK md 134), Kişisel verilerin kaydedilmesi (TCK md 135), Özel yaşamın gizliliğini ihlal, Kişisel verilerin kaydedilmesi kişisel verileri yok etmemek (TCK md 138) gibi suçlar bunlara örnek gösterilebilir. Son olarak belirtmek gerekir ki siber zorbalığın türüne ve ceza kanunlarındaki karşılığına göre, yukarıdaki sayılan örneklerle sınırlı olmamakla birlikte farklı cezalar öngörülebilmektedir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
Iyi akşamlar. Yazınıza tesadüfen rastladim. Benim de böyle bir davam var. 2 yıl önce sosyal medyadan kendisini bir baskasi gibi tanıtan ve benimle bu yönde diyalog kuran kişi beni manipüle ederek şifremi ele geçirdi ve telefonumdaki şahsıma ait tüm bilgileri ve özel fotoğraflarımı rehberimdeki kişilere göndermekle tehdit ederek benden 20 bin tl para ve bir geceyi kendisiyle gecirmemi istedi. Ben de siber suçlara şikayet ettim. Bunca zamandır ses çıkmamıştı ama yeni dava celbi geldi. 21 martta. Bu aşamada nasil bir yol izlemem gerektiğine dair hiç bir fikrim yok ve yaşadıklarım beni Zaten Psikolojik olarak çok etkiledi bir de bu dava süreci zorlayacak. Bana bu konuda yardımcı olabilir misiniz?