KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE TEDBİR KARARLARI

A.Genel Olarak Koruma Tedbiri

Son yıllarda başta kadınlar olmak üzere kişilere karşı işlenen şiddet olayları toplumumuzu sarsan boyutlara ulaşmıştır. Her gün onlarcası yaşanan dayak, eziyet ve cinayet gibi şiddet olayları görsel ve yazılı basından takip edilmektedir. Bu olaylara ise ağırlıklı olarak kadın ve çocuklar maruz kalmaktadır.

“Kadına yönelik şiddet, en yoğun olarak aile içinde yaşanmaktadır. Şiddet; fiziksel, psikolojik, ekonomik açıdan mahrum bırakma ve cinsel şiddet dâhil, çok çeşitli şekillerde görülebilmektedir. Şiddet mağduru kadınlarda, özgüven eksikliği, kimlik sorunu, toplumsal yaşama katılımda ve kendini ifade etmede sıkıntılar görülmektedir. Diğer yandan şiddet yetersiz beslenmeye, kronik hastalıkların artmasına, geçici ve kalıcı hastalıklara, kronik ağrılara, anne ölümlerine ve intiharlara neden olmaktadır.”¹ 

Aile içi şiddetin son yıllarda artması ve daha önceki yasal düzenlemelerin şiddeti önleme bakımından yetersiz kalması sebebiyle, şiddet eylemlerine maruz kalan kişileri ve aile bireylerini koruma amacıyla 20.03.2012 tarihinde 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Kanun’la birlikte, şiddet mağdurlarını korumak amacıyla koruyucu ve önleyici tedbirler getirilmiştir. Alınan bu tedbirler, gecikmeden doğan sakıncaların önüne geçmek amacıyla şiddete uğrayan ve şiddete uğrama tehlikesi bulunan mağdura etkin ve süratli koruma sağlama amacı gütmektedir. Bu itibarla tedbirler koruyucu ve önleyici olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu tedbirlerin bir kısmı mülki amir tarafından bir kısmı ise hakim tarafından verilmektedir.

aa.Mülki Amir Tarafından Verilebilen Koruyucu Tedbir Kararları ²

• Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması.
• Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması.
• Psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
• Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması.
• Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması.

bb.Hakim Tarafından Verilebilecek Koruyucu Tedbir Kararları ³

• İşyerinin değiştirilmesi.
• Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi.
• 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması.
• Korunan kişi bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık
• Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi.

cc.Hakim Tarafından Verilebilecek Önleyici Tedbir Kararları ⁴

• Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.
• Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.
• Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.
• Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.
• Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.
• Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
• Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.
• Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.
• Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.
• Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.
• Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.

B.Tedbir Kararlarına Aykırılık Halinde Uygulanacak Yaptırım

Hakim veya mülki amir tarafından verilen tedbirleri ihlal eden kimselere uygulanacak olan yaptırım 6284 Sayılı Kanun’un 13. maddesinde: “(1) Bu Kanun hükümlerine göre hakkında tedbir kararı verilen şiddet uygulayan, bu kararın gereklerine aykırı hareket etmesi hâlinde, fiili bir suç oluştursa bile ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre hâkim kararıyla üç günden on güne kadar zorlama hapsine tabi tutulur. (2) Tedbir kararının gereklerine aykırılığın her tekrarında, ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre zorlama hapsinin süresi onbeş günden otuz güne kadardır. Ancak zorlama hapsinin toplam süresi altı ayı geçemez. (3) Zorlama hapsine ilişkin kararlar, Cumhuriyet başsavcılığınca yerine getirilir. Bu kararlar Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine bildirilir.” şeklinde gösterilmiştir.

1 Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Genel Gerekçe, T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, Tarih:  24/2/2012 Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-428/872 
2  6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 3. Madde
3  6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 4. Madde
4  6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 5/1. Madde        

                                                                                                       Hukuk Desteği