Bir limited şirket ortağının limited şirketten ayrılması için üç yöntem bulunmaktadır:
- Hisse devri,
- Çıkma,
- Çıkarılma
Limited şirketin ortakları kendi paylarını, aksi esas sözleşmede belirtilmediği müddetçe, devrederek ortaklıktan ayrılabilirler.
Limited şirket sözleşmesine hüküm koyulması şeklinde ortaklara şirketten çıkma hakkı tanınabilir. Bu hak şartsız olarak tanınmışsa, ortak herhangi bir sebep belirtmeksizin ve kendisinden herhangi bir şartın yerine getirilmesi istenmeksizin şirketten çıkma hakkını kullanabilir. Şirket ana sözleşmesi bu hakkı bazı koşullara bağlamış ise, ortak; şirket sözleşmesinde yazılı koşulların gerçekleşmesi üzerine ortaklıktan çıkma hakkını kullanır.
Şirket sözleşmesinde ortaklıktan çıkma hususunun düzenlenmemiş olması, ortağın hiçbir surette şirketten çıkamayacağı anlamına gelmeyecek, ortak bu halde de çıkma hakkını kullanabilecektir. Ancak, bu durumda, ortağın mahkemeye başvurması ve çıkmanın haklı bir sebebe dayanması gerekecektir. Zira, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) madde 638/2’de“Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir.”denilmiştir. Hükümde yer alan “haklı sebeplerin” neler olduğuna ilişkin bir ibare ise mevcut değildir. Bu hususu mahkeme takdir edecektir.
TTK madde 638: “Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir. Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir. Mahkeme istem üzerine, dava süresince, davacının ortaklıktan doğan hak ve borçlarından bazılarının veya tümünün dondurulmasına veya davacı ortağın durumunun teminat altına alınması amacıyla diğer önlemlere karar verebilir.”
Ortaklardan biri çıkma hakkı çerçevesinde çıkma isteğini belirtir yahut haklı sebepler oluşur da çıkma davası açarsa, şirketin müdür/müdürleri diğer ortakları bu hususta haberdar edecektir. Yapılan bu bildirim üzerine, ortaklardan her biri, haberin kendisine ulaşma anından itibaren 1 ay içerisinde (Hükümde belirtilen bu süre, hak düşürücü süredir.) çıkmaya katılacağını müdür/müdürlere bildirerek, çıkma davası açılmış ise davaya katılarak çıkmaya katılma hakkını kullanabilecektir.
Şirket sözleşmesindeki hüküm nedeniyle yahut haklı bir sebebin varlığı dolayısıyla bir ortağın şirketten çıkarılması hâlinde, çıkmaya katılma hakkı söz konusu olmayacaktır. Bu husus çıkmaya katılma halinin düzenlendiği TTK madde 639/4’te belirtilmiştir: “ Şirket sözleşmesindeki hüküm sebebiyle veya haklı bir sebebin varlığı dolayısıyla bir ortağın şirketten çıkarılması hâlinde bu hüküm uygulanmaz.”
Hukuk Desteği