İntifa hakkının nasıl bir hak olduğundan, niteliğinden ve türlerinden önceki yazımızda (Bkz. ilgili yazımız…) bahsetmiştik. Bu yazımızda ise intifa hakkının nasıl kurulacağından bahsedeceğiz.
İntifa hakkı devredilemeyen bir hak olduğundan, devren kazanma söz konusu değildir. Uygulamada en çok karşılaşılan kazanma türü tesisen kazanmadır ancak aslen kazanma halleri de söz konusu olabilir.
Tesisen kazanma, intifa hakkının bir kişiye tesis edilmesi yoluyla kazanılması anlamına gelmektedir. Tesisen kazanmanın gerçekleşmesi intifa konusuna göre değişiklik gösteren özel şekil şartlarına sahiptir. Eğer intifa hakkı bir taşınmaz üzerine tesis ediliyorsa, hakkın tesisi için muhakkak tapu siciline tescili gerekmektedir, bu husus taşınmaz üzerinde paylı mülkiyet mevcutsa taşınmaz üzerindeki paylar için de geçerlidir. Açıklamamız gerekirse, söz konusu pay üzerine tescil edilen intifa hakkı, tapu siciline tescil edilmelidir.
Eğer intifa hakkı bir taşınır üzerine kuruluyorsa, hak sahibine zilyetliğin devri yeterli olacaktır. Bunun için de taşınır malın hak sahibine teslimi gerekmektedir ve söz konusu devrin intifa hakkının tesisi için olduğu konusu açıkça anlaşılmalıdır.
Haklar üzerinde intifa hakkı tesisi söz konusu olduğunda ise, intifa hakkı tesisini içeren bir devir sözleşmesi yapılmalıdır. Bu nedenle şu çıkarıma varmak doğru olacaktır; intifa hakkı yalnızca devredilebilen haklar üzerine tesis edilebilir. Devir sözleşmesi hakkın devrine ilişkin şekle tabi olarak düzenlenmelidir.
Aslen kazanma halleri ise üç türlüdür; kanunen kazanma, zamanaşımı ile kazanma ve mahkeme kararı ile kazanma.
-
Kanunen kazanma, 23.10.1990 tarihinden önceki miras geçişlerinde eşin ve dördüncü zümre mirasçılarının intifa hakkını seçmeleri yoluyla gerçekleşir.
-
Zamanaşımı ile kazanma, mülkiyete ilişkin zamanaşımı hükümlerinin uygulanması ile gerçekleşir. Bu hususta taşınmazlar için Türk Medeni Kanunu’nun 712 ve 713. maddeleri, taşınırlarda ise 777. maddesi uygulanır. Bu maddeler ışığında ifade edebiliriz ki, taşınmazlarda olağan zamanaşımı süresi 10 yıl, olağanüstü zamanaşımı süresi ise 20 yıldır. Taşınırlarda ise 5 yıl olarak düzenlenmiştir. Bu sürelerin davasız ve aralıksız geçirilmesi gerekmektedir.
-
Mahkeme kararı ile kazanmada ise; taşınmaz üzerine tanımlanan bir intifa hakkı, sözleşme mevcut bulunduğu halde malik tarafından tesis edilmezse, hak sahibi mahkemeye müracaatla intifa hakkının kendisi lehine tesis edilmesini talep ettiği hallerde gerçekleşen kazanma biçimidir. Böyle bir durumda, hak sahibi intifa hakkını mahkemenin hükmüyle kazanır, tapu siciline yapılacak kayıt yalnızca açıklayıcı bir hal alır. Taşınırlar üzerindeki bir intifa hakkı için dava açılması halinde ise, mahkeme kararının yanısıra zilyetliğin devri de gerekmektedir.
Hukuk Desteği
Intifa hakkı sadece tapu tescil yolundan kurulur mı?
Merhabalar, intifa hakkı taşınmaz üzerinde kurulacaksa ve tesisen kazanma söz konusu ise mutlaka tescil gerekecektir. Bilginize..