Mahkeme hükmünün kesinleşmesinden sonra, ceza infaz edilmeye başlanmış hatta infazı tamamlanmış olsa bile verilen kararın hatalı olduğunun fark edilebilmesi mümkündür. Ceza yargılaması sonucu hükmedilen kararın hatalı olduğuna dair bir inanç varsa, bu durumda hangi kanuni yola başvurulması gerektiğini bu yazımızda açıklamaya çalışacağız.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (“CMK”) 311. ve 323. maddeleri arasında düzenlenmiş bulunan yargılamanın yenilenmesi kurumu, kesinleşen bir hükümde adli hata olduğu gerekçesiyle hükme konu suç hakkında yeniden yargılama yapılmasını sağlayan olağanüstü kanun yollarındandır. Bu yol ile mahkemeler tarafından verilen hükümlerdeki hataların giderilmesine olanak tanınmaktadır.
Yargılanmanın yenilenmesine gidilebilmesi için bu yönde bir talep olmalıdır. Talebi ise hükümlü, hükümlü ölmüşse eşi, üst soyu, altsoyu ve kardeşleri, bu kişiler de mevcut değilse Adalet Bakanı gerçekleştirebilir. Sanık beraat etmişse sanık aleyhine Cumhuriyet Savcısı ya da katılan da müracaatta bulunabilecektir.
Belirtmek gerekir ki, yargılanmanın yenilenmesi yolunda talep için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları dışında, bir süre söz konusu değildir. Dolayısıyla hata ne zaman fark edilirse, buna ilişkin ispat vasıtaları ne zaman ortaya çıkarsa o zaman yargılamanın yenilenmesine gidilebilecektir.
Talep, kural olarak hükmü veren mahkemeye yapılmalıdır. Yargılamanın yenilenmesi davasının açılması, hatalı olduğu iddia edilen hükmün infazını ertelememektedir; fakat mahkeme tarafından infazın geri bırakılmasına ya da durdurulmasına karar vermesi mümkündür.
Yargılamanın lehe yenilenmesi için CMK’da sayılan sınırlı sayıdaki nedenlere dayanılabilmektedir: Sahte belge kullanılmış olması, yalancı tanıklık ya da gerçeğe aykırı bilirkişilik olması, hakimin görevini ifa ederken suç işlemiş olması, yeni bir olay veya yeni bir delilin bulunması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin konuya ilişkin karar vermesi. Nedenler, CMK’da tek tek sayılmıştır, sayılanların genişletilmesi mümkün değildir. Yargılamanın yenilenmesi talebi kabul edilirse, daha evvel yapılan yargılamadaki tüm eksiklikler tespit edilmeli, maddi hakikat araştırılmalıdır.
Hukuk Desteği