Bilirkişiler, yargılama esnasında ortaya çıkan ve çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde mahkeme tarafından başvurulan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileridir.
Bilirkişilik müessesesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenmekteydi ancak; 3.11.2016 tarihinde yayımlanan Bilirkişilik Kanunu ile bilirkişilerin görev tanımları, sorumlulukları ve nitelikleri özel bir kanunda hüküm altına alınmış oldu. Bu yazımızda ise, bilirkişi seçilme şartlarını değerlendireceğiz. İlgili Kanun’un 10. maddesinde bilirkişiliğe başvurma şartlarına yer verilmiştir.
Gerçek kişilerin bilirkişiliğe başvurmaları için gereken şartları sayacak olursak:
- Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak.
- Daha önce kendi isteği dışında bilirkişilik sicilinden çıkarılmamış olmak.
- Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olmak.
- Başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmamak.
- Bilirkişilik temel eğitimini tamamlamak.
- Bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmak ya da daha fazla çalışma süresi belirlenmiş ise bu süre kadar fiilen çalışmış olmak.
- Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat tarafından aranan şartlara sahip olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan uzmanlık alanını gösteren diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi veya benzeri belgeye sahip olmak.
- Bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlenen yeterlilik koşullarını taşımak.
Eğer bilirkişi özel hukuk tüzel kişisi ise, özel hukuk tüzel kişiliği adı altında bilirkişilik yapacak gerçek kişi bakımından yukarıdaki şartlar aranır ve düzenlenen raporda tüzel kişiliğin adının yanısıra gerçek kişinin adı soyadı ve imzası aranır.
Daha önce yaptığı başvurusu mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamazlar.
Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu ve birinci fıkradaki şartları taşıdığını belgelendirmediği takdirde, bilirkişilik siciline ve listesine kaydedilemez.
Hukuk Desteği