Kabahatler Kanunu’nda öngörülen iki adet idari yaptırım vardır. Bunlardan biri idari para cezası, diğeri ise mülkiyetin kamuya geçirilmesidir. Mülkiyetin kamuya geçirilmesi, kabahatin konusunu oluşturan eşyanın veya kabahate konu fiille ele geçirilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi anlamına gelen bir yaptırımdır ve yalnızca Kabahatler Kanunu’nda açıkça belirtilen hallerde geçerlidir. Bu haller şunlardır:
- Dilencilikle ele geçirilen para veya eşyalar (Kabahatler Kanunu m.33)
- Kumarla ele geçirilen para veya eşyalar (Kabahatler Kanunu m.34)
Mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülki amir tarafından karar verilir. Kural olarak kararın verildiği anda mülkiyet kamuya geçirilirse de, bazı hallerde mülkiyetin kamuya geçirilmesi geciktirilebilir:
- Eşyanın kullanılmaz hale getirilmesi
- Eşyanın niteliğinin değiştirilmesi
- Eşyanın ancak belli bir surette kullanılması
hallerinde eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi için bir süre belirlenir ve sürenin bitiminde mülkiyet kamuya geçirilir. Kanunda özel olarak bir idare belirtildiyse mülkiyet o kamu kuruluşuna, belirtilmediyse devlet idaresine geçer.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi cezası tek başına verilebileceği gibi bir idari para cezasıyla birlikte de verilebilir, cezanın uygulanabilmesi idari para cezası şartına bağlı değildir. Eşyanın geçirilmemesi herhangi idari para cezasına bağlı değildir.
Eşya geçirilemeyecek durumda ise, kaim değerin geçirilmesine de karar verilmesi mümkündür. Eğer eşya başka surette değerlendirilemeyecek nitelikte bir eşya ise (sağlığa zararlı maddeler gibi) muhakkak imha edilir.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesinde zamanaşımı 10 yıl olarak düzenlenmiştir. Karara itiraz için kararın tebliği veya tefhiminden itibaren 15 gün içerisinde sulh ceza hakimliklerine başvurulması gerekir. Başvuru yapılmadığı halde karar kesinleşir ve kesinleşme ile birlikte uygulanır.
Hukuk Desteği
Kaymakam mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararında ki yetkisini devredebilir mi?