Kısa süreli hapis cezalarının bazı durumlarda Türk Ceza Kanunu 50. maddesinde sayılan seçenek yaptırımlara dönüştürülmesi mümkündür. Öngörülen yaptırımlardan biri de ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanmaktır. Söz konusu yaptırıma hükmedilebilmesi için suçlunun;
- Kişiliği,
- Sosyal ve ekonomik durumu,
- Yargılama süresince pişmanlığı,
- İşlediği suçun niteliği göz önüne alınır.
Ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma yaptırımının tercih edilebilmesi için; ehliyet, ruhsat veya meslek bilgisi gibi sahip olunduğu bilinen ve söz konusu yetkinliğe sahip birinin göstermesi gereken özen ve dikkat yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden kaynaklanarak bir suçun işlenmesi gerekir.
Bu yaptırımda da tıpkı bir yerlere gitmekten alıkonulma gibi belirli bir süre için ceza uygulanır, süre kısa süreli hapis cezasının yarısından bir katına kadar fazla olacak şekilde belirlenir. Yasaklama kararını içeren hükmün kesinleşmesi ile birlikte ilam Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. Cumhuriyet Başsavcılığı ilgili Denetimli Serbestlik Bürosuna dosyayı gönderir. Denetimli Serbestlik Bürosu tarafından hükümlüye 10 gün içerisinde büroya başvurarak infazı başlatmak üzere bilgilendirmede bulunur ve Denetimli Serbestlik Bürosunca bir denetleme planı düzenlenir. Denetleme planının bir örneği, el konulan belgenin niteliğine göre ilgili idarelere bildirilir.
Başvuruyla birlikte hükümlüye ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma yaptırımının nasıl gerçekleştirileceği ve kapsamı belirtilerek bildirilir ve makbuz karşılığında belgelere el konulur.
Denetleme planına uyulmaması ve yaptırımın ihlal edilmesi halinde veya hükümlünün geçerli bir mazereti olmaksızın 10 gün içerisinde başvurmaması, 30 gün içerisinde yaptırımın uygulanmasına başlanılmaması veya yaptırımı ihlal etmesi gibi durumlarda Denetimli Serbestlik Bürosu, Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla Mahkemeye bildirimde bulunur. Hükmü veren Mahkeme kısa süreli hapis cezasının infazına karar verir ve bu kararın derhal infazına başlanır.
Hukuk Desteği