İş yerlerinde sözleşmesel yükümlülükler ve disiplin kuralları, işçi ve işveren arasında düzenlenecek iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile düzenlenmektedir. Bu nedenle işyerlerine göre farklılık gösterebilir. Kurallara aykırı hareket eden işçilere, işverenler tarafından çeşitli cezalar verilmektedir. Bu cezalardan biri de ücret kesme cezasıdır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 38 inci maddesinde ücretten kesme cezası şu şekilde açıklanmıştır: “İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz. Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.
Ücretten kesme cezası uygulayan işverenler keyfi olarak belirleyeceği bir oranda kesinti yapamazlar. Kanun’da açıkça ifade edildiği üzere bir ayda en fazla işçinin iki gündeliği kadar tutar işçinin ücretinden kesilebilir. Kanun’un devam eden fıkralarında ücretten kesme cezası kapsamında işverenin topladığı paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de Kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır demektedir. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır.
İşverenler yukarıda Kanun maddeleriyle belirtilen tür ve sınırlar dışında ücretten kesinti yapma hakkına sahip değildir. Bunların dışında işçinin onayı alınmaksızın ücreti, işverence tek taraflı bir kararla azaltılamaz. İşverenin bu şekildeki bir işlemi, çalışma koşullarında esaslı değişiklik çerçevesinde değerlendirilecektir ve Kanun’un 24-2/e maddesine göre “İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,” hükmüne göre işçiye haklı nedenle derhal fesih hakkı tanıyacaktır.
Ücret kesme cezasının uygulanacağı işyerlerinde konunun iş sözleşmesinde açık ifadeler ile düzenlenmesi ve mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde uygulanması gerekmektedir. Aksi takdirde, işverenler yasaya aykırı olarak ücret kesme cezası uygulamaktan idari para cezaları ile karşı karşıya kalır.
Hukuk Desteği
Bir Taşeron Firmasında Çalışıyorum İşlerin Az olmasından dolayı Çalıştıgımızdan firmadan personel sayısını azaltılmasını istediler.İş verenimizde Hafta sonları bizi işe götürmeyip ücretini kesilicegini söyledi ve kesildide iş verenin bu ücreti kesmeye hakkı varmıdır? ve bunun için ne yapabilirim.
Merhabalar, İşverenle aranızdaki iş sözleşmesinin muhteviyatına göre sorunuzun cevabı değişebilir. Örneğin günlük ücret üzerinden veya parça başı ücret olarak anlaşılmışsa, kesinti mümkün olabilir ancak aylık ücret anlaşılmışsa, çalışma süresiyle birlikte maaşın da azaltılması hukuki açıdan sıkıntılıdır. İş Mahkemeleri’nde dava açabilirsiniz, ancak öncesinde arabuluculuk kurumuna başvurmanız gerekiyor. Bilginize…
Şirket için şirket kredi kartı ile yapılan bir harcama da fiş getirilmediği için şirket tarafından ceza olarak fiş tutarının maaştan kesilmesi yasal mıdır?
Merhaba, bulunduğumuz şehirde sokağa çıkma yasağı uygulandı eşimin çalıştığı yer zorunlu kapalı olması gereken yerlerdendi işyeri gitmediği gün daha doğrusu mecburen gidemediginden gün için ücret kesintisi yapacakmış. Eve tek maaş giriyor ve asgari ücret alıyor bu bizi daha da zor duruma düşürecektir. Yasal olarak hakkımız var mi ne yapmamız lazım bize bir yol gösterir misiniz?
selam,ben ve arkadaşlarım istanbul otobüs aş.denetiminde şahsa ait toplu taşıma otobüslerinde çalışıyoruz tüm dünyayı kasıp kavuran korano virüsünden dolayı devletimiz sokağa çıkma yasağı uyguladığı günlerde otobüslerimiz zorunlu olarak yatmaktadır işverenimiz bu zorunlu yatışlarda çalışmadığımız günlerin parasını bizden kesiyor yasal olarak böyle bir hakkı varmı bize yatan maaş miktarı asgari üçretin çok altında normal günlerde bizi izinsiz tam 30 gün çalıştırıyor yemeğimiz mesaimiz yok izinimiz yok bu konuda biz şoförler ne yapmalıyız ? bize maaş bordrosu imzalatıyor hukuken böyle bir hakkı varmı? cevap verirseniz sevinirim..