Kira sözleşmelerinde depozito, kiralananda oluşacak hasarlar veya bina aidatlarının ödenmemesi durumunda kiraya vereni korumak amacıyla alınmaktadır. Son dönemde gayrimenkul kiralama işlemlerinde ev sahibi ile kiracı arasındaki en büyük tartışmalardan biri depozito konusunda çıkmaktadır.
İlk olarak belirtmek gerekir ki depozitonun geri alınması için depozito bedelinin muhakkak kira sözleşmesine yazdırılması gerekmektedir. Aynı zamanda kira sözleşmesi ayrıntılı ve düzenli bir şekilde hazırlanmalıdır. Kiracıdan istenebilecek depozito bedeli ise 3 aylık kira bedelinden fazla olamaz. Depozitonun geri alınması için en önemli delillerin, kira kontratı ve kiralananın alındığı şekilde teslim edildiğinin ispatı olduğu unutulmamalıdır. Aksi takdirde depozitonun iadesi zorlaşacaktır. Sözleşmede depozitoya diğer bir deyişle güvence bedeline ilişkin bir hüküm yoksa kiralananın ilk kiralandığı şekilde veya sözleşmede hüküm varsa ne şartlar altında bırakılacağının belirlenmiş olması halinde, kiralanan şey bu şartlara uygun ve kiracının su, elektrik vb. borçlarından arındırılmış olarak bırakılmış olursa depozitonun iadesi gerçekleşir.
Depozitonun geri alınabilmesi için dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan biri, sözleşmede kiralananın teslim alındığı şekilde teslim edilmekte olduğunun ispatlanması gerektiğidir. Bu nedenle kira kontratı yapılırken, kiralanan yerin ayrıntılı durumunun yazılması ve demirbaşların tespit edilmesi önem taşır. Yine aynı şekilde tahliye edilirken de aynı şekilde teslim edildiğine dair bir tutanak tutulmalıdır. Kiracının sözleşme sona ererken ana borcu kiralananı aldığı şekilde teslim etmektir. Eğer kiralanan boyalı, temiz bir şekilde alınmış ise kira sözleşmesi sonunda da aynı şekilde teslim edilmesi gerekmektedir. Kiralanan başlangıçta boyalı değilse tekrardan boyalı halde teslim etmeye gerek olmayacaktır.
Gayrimenkul sahibinin depozito ile karşılayabileceği masraflara bakacak olursak; kiracının “hor kullanımından” ileri gelen zararların tazmini ve varsa aidatlı borçlarının ödenmemesi halinde gayrimenkulün sahibi üzerine kalması muhtemel olan ve haksızlık doğuracak borçların ödenmesi amacıyla kullanılabilir. Bu zararların giderilmesinden sonra arta kalan kısmı iade etmek gerekir. Bu durumun aksine kiralanan yerdeki normal kullanım sonucu oluşan olağan ve beklenen yıpranmalar depozito bedelini kesmek için sebep teşkil etmez. İşte bu yüzden yapılan masrafların fatura ve kayıtlarının da elde tutulmasında fayda vardır.
Depozitonun iadesi normal şartlar altında kira sözleşmesinin bitiminde yapılmalıdır. Eğer kira sözleşmesinde aksine bir düzenleme yoksa kiralanan yeri sözleşme şartlarına uygun olarak kullanan kiracı, kiralanan yeri tahliye ettiğinde ev sahibinin depozitoyu iade etmesi gerekmektedir. Depozito için öncelikle kiraya verene başvurmak gerekmektedir. Bu başvurunun yazılı olması ispat açısından kiracının lehine olacaktır. Başvuru üzerine kiraya veren depozito ödemezse kiraya veren aleyhine icra takibi başlatılabilir.
Hukuk Desteği
açıklamalarınız çok yararlı oldu,ancak benim bir sorum var,yardım ederseniz sevinirim,şöyle ki:
-kıralayan ile 2 yıllık süremi tamamladım ama 2 yıl daha oturmam gerekti,verdiğim depozitomu def’aten geri alabilir ya da gelecek aylara mahsup edebilirmiyim?sözleşmeden doğan yükümlülüklerimi belirtildiği gibi yerine getirdim,bina sağlam ve teslim alındığı gibi-yalnızca duvarda birkaç fotoğraf panosu var-teslim edeceğim,teşekkürler.