Kamu ihale işlemlerinin doğru, adil ve rekabeti sarsmayacak şekilde, kanunlara ve birtakım ilkelere uygun olarak yürütülmesinin öneminden bahsettiğimiz yazımız için lütfen bakınız (Bkz…) Bu yazımızda ise Türk Ceza Kanunu’nun 235. maddesinde düzenlenen “ihaleye fesat karıştırma” suçundan bahsedeceğiz. Suç, ilgili maddede dört farklı ayrıma gidilerek düzenlenmiştir.
1) Hileli davranışlarla ihaleye fesat karıştırma
Bu ayrımda sayılan aşağıdaki hareketlerle, suç yalnızca kamu görevlileri tarafından işlenebilmektedir. Kamu görevlisi olmadığı halde suça azmettiren veya yardım eden kişiler de iştirak hükümleri çerçevesinde cezalandırılabilmektedir. Gerekli yeterliğe veya koşullara sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek veya bu yeterliliğe sahip olmayan kişilerin katılmasını sağlamak, teklif edilen malları, istenen niteliklere sahip olduğu halde, sahip değilmiş gibi değerlendirme dışı bırakmak veya istenen niteliklere sahip olmadığı halde, sahipmiş gibi değerlendirmeye almak şeklinde tahdidi sayılan hareketler suçu meydana getirmektedir.
2) Tekliflerle ilgili gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak
Bu ayrımda da suçun yalnızca kamu görevlisi tarafından işlenebilmesi söz konusudur. Kamu görevlisi olmadığı halde suça azmettiren veya yardım eden kişiler de iştirak hükümleri çerçevesinde cezalandırılabilmektedir.
3) İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek
Bu ayrımda suç yalnızca ihaleye katılan veya katılmak isteyen kişiler tarafından cebir veya tehdit kullanmak suretiyle veya diğer hukuka aykırı davranışlarla işlenebilmektedir.
4) İhale şartlarını veya fiyatı etkilemek amacıyla anlaşma yapmak
Bu ayrımda da suçun yalnızca ihaleye katılan veya katılmak isteyen kişiler tarafından işlenebilmesi söz konusudur.
İhaleye fesat karıştırma suçu, cebir veya tehdit kullanmak suretiyle işlenmişse temel cezanın alt sınırı en az beş yıldır, ancak cebir veya tehdidin nitelikli halleri gerçekleşmişse ayrıca bu suçlardan dolayı da cezalandırılma söz konusu olacaktır. Bu suçun işlenmesi dolayısıyla kamusal bir zararın meydana gelmemiş olması ise hafifletici neden olarak düzenlenmiştir ve bu durumda bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Edimin ifasına fesat karıştırma suçuna ilişkin yazımız için (Bkz…)
Hukuk Desteği