Muvazaa, bir hukuki ilişkide tarafların, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla, gerçek iradelerine uymayan ve tarafları bağlamayan bir görünüş yaratmak konusunda yaptıkları gizli anlaşmadır. Muvazaalı işlemde irade ve beyan arasında uyuşmazlık bulunduğu için, söz konusu işlem geçersiz olmaktadır. Muvazaa, mutlak muvazaa ve nisbi muvazaa olarak ikiye ayrılır.
Mutlak Muvazaa: Taraflar arasında gerçekte var olmayan ve tarafları kendi aralarındaki anlaşma gereğince bağlamayan işlemin, üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla yapılmasıdır. Bir başka deyişle, taraflar aslında aralarında bir işlem yapmamakla birlikte üçüncü kişilere karşı bir işlem yapmış gibi görünürler. Mutlak muvazaada üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla yapılan görünürdeki bir işlem ve taraflar arasında muvazaa anlaşması mevcuttur. Mutlak muvazaanın söz konusu olduğu hallerde yapılan işlem tarafların iradesine uygun olmadığı için geçersiz olmakta, işlem hiç yapılmamış gibi sonuç doğurmaktadır. Alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla sahip olunan bir taşınmazın görünürde bir satış işlemiyle bir başkasına devredilmesi, mutlak muvazaanın günlük hayatta en sık karşılaşılan örneklerinden biridir.
Nisbi Muvazaa: Tarafların, aralarında gerçekte mevcut olan bir hukuki işlemi üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla gizleyerek, gerçekte olmayan farklı bir hukuki işlem yaratmasıdır. Nisbi muvazaanın söz konusu olduğu hallerde görünürdeki işlem geçersiz olmakta, ancak tarafların gizledikleri işlem şekil şartlarına uygun olması durumunda geçerli olmaktadır. Sahip olduğu bir malı gerçekte üçüncü kişiye devretmek isteyen kişinin, iradesi bağışlama yönünde olmasına rağmen mirasçılardan mal kaçırmak maksadıyla söz konusu işlemi satış işlemiymiş gibi göstermesi, taşınmaz satışlarında harç masraflarını azaltmak amacıyla satış bedelinin olduğundan daha düşük gösterilmesi nisbi muvazaanın günlük hayatta en sık karşılaşılan örnekleridir.
Muris muvazaasına ilişkin yazımız için (Bkz…)
Hukuk Desteği