Özel, mutlak ve kusura dayalı boşanma nedenleri arasında yer alan hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (“Kanun”) 162. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kast edilmesi veya kendisine pek fena muamelede bulunulması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranış sergilenmesi sebebiyle boşanma davası açabilmektedir. Dava açma hakkına sahip olan eşin, düzenlemede belirtilen boşanma sebeplerinin öğrenilmesinden itibaren altı ay içinde ve her halde beş yıl içinde söz konusu sebeplere dayanarak dava açması gerekmektedir. Belirtilen davranışları affeden tarafın dava hakkı ortadan kalkmaktadır.
1) Hayata Kast: Eşlerden birinin, kasten, diğer eşin hayatına kast edecek, başka bir deyişle diğer eşi öldürme amacı taşıyan herhangi bir davranışta bulunmasıdır. Bu davranışın tehdit boyutunda kalması ya da fiilin hazırlık aşamasına geçilmemiş olması hayata kast olarak değerlendirilmemektedir. Hayata kast nedeniyle boşanma davasında, mal rejiminin tasfiyesi esnasında hakim, kusurlu eşin artık değerdeki payının tamamen kaldırılmasına veya azaltılmasına karar verebilmektedir.
2) Pek Fena Muamele: Eşlerden birinin kasten diğer eşe uyguladığı vücut bütünlüğünü, fiziksel ya da psikolojik sağlığını bozucu davranışlardır. Fiziksel veya psikolojik şiddet, evden kovma, eve kapatma, normal olmayan yollardan cinsel ilişkiye zorlama vb. Yargıtay kararları doğrultusunda pek kötü davranışlara örnek olarak verilebilir. Pek kötü davranışın süreklilik arz etmesi gerekli olmayıp, bir kez gerçekleştirilmesi yeterlidir.
3) Onur Kırıcı Davranış: Eşlerden birinin, diğer eşe uyguladığı onurunu, şerefini, haysiyetini kırıcı söz ve davranışlardır. Bu söz ve davranışların, eşi aşağılama, onurunu kırma, küçümseme amacıyla yapılması gerekmektedir. Kızgınlık anında gösterilen bir tepki veya şaka amacıyla söylenen bir söz onur kırıcı davranış olarak değerlendirilmemektedir. Küfür, hakaret, aşağılama, eşini dedektif ile takip ettirme, eşin mahremiyetini açığa çıkarma gibi davranışlar Yargıtay kararları doğrultusunda onur kırıcı davranışlara örnek olarak verilebilir.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle açılan boşanma davasında ispat yükü davacının üzerindedir. Özel boşanma nedenlerinden sayılan bu hallerin varlığının ispatlanması boşanma kararı verilmesi için yeterli olup, hakim genel boşanma sebepleri üzerinde bir değerlendirme yapmayacaktır.
Diğer boşanma nedenlerine ilişkin yazımız için (Bkz…)
Hukuk Desteği