Anonim şirketlerde genel kurul; pay sahiplerinden oluşan, şirkete ilişkin belirli konu ya da konuları görüşmek maksadıyla toplanan, anonim şirketlerin zorunlu organlarından biridir. Genel kurul toplantısı sonucu alınan kararlar yokluk, butlan, iptal edilebilirlik ve askıda hükümsüzlük yaptırımlarına tabi olarak hükümsüz hale gelebilmektedir.
Yokluk
Yokluk, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmemiş olmakla birlikte, Türk Medeni Kanunu’nun yokluğa ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır. Yokluk, kurucu unsurların eksik olması sebebiyle bir hukuki işlemin başından itibaren hiç kurulmamış olmasını ifade eder. Genel kurul kararları açısından kurucu unsurlar, genel kurul toplantısının yapılmış olması ve bu toplantıda karar alınmış olmasıdır. Pay sahibi olmayan kişiler tarafından karar alınması, çağrının usulüne uygun olmaması, toplantı ve karar yeter sayılarına aykırı olarak karar alınması gibi hususlar, doğrudan kurucu unsurların eksikliğine yol açacağı için söz konusu genel kurul kararı/kararlarının yokluk yaptırımına tabi olmasına neden olacaktır.
Butlan
Genel kurul pay sahiplerinin vazgeçilemez ve devredilemez nitelikteki haklarını sınırlandıran veya ortadan kaldıran, pay sahiplerinin bilgi alma, inceleme ve denetleme haklarını kanunen izin verilen ölçünün üzerinde sınırlandıran, sermayenin korunması ilkesine aykırı veya anonim şirketin temel yapısını bozan, kanunun emredici hükümlerine, kamu düzenine, ahlaka, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkansız olan kararlar; batıldır.
Butlan yaptırımının sonuçları yokluk yaptırımının sonuçlarıyla aynıdır ve batıl genel kurul kararları geriye etkili olarak hükümsüz kabul edilir. Butlan, hukuki menfaati olan herkes tarafından ileri sürülür, mahkemece re’sen dikkate alınır ve ileri sürülmesi herhangi bir hak düşürücü süreye tabi değildir.
Diğer hükümsüzlük türlerinden iptal edilebilirlik ve askıda hükümsüzlük hallerine ilişkin yazımız için (Bkz…)
Hukuk Desteği