6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da(“Kanun”) tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır. Ancak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 19. maddesinde “Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Ancak, gerçek kişi olan bir tacir, işlemi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya işin ticari sayılmasına durum elverişli olmadığı takdirde borç adi sayılır…” denilerek düzenlenen ticari iş karinesi dolayısıyla, tüzel kişi tacirlerin tüketici sıfatına sahip olup olamayacağı tartışmalıdır. Tüzel kişi tacirlerin bir görüşe göre, ticari iş karinesi nedeniyle tüketici sıfatına sahip olamayacağı ileri sürülürken, diğer bir görüşe göre ise, Kanun’un tüzel kişiler için herhangi bir istisnaya yer vermeksizin yaptığı tüketici tanımı nedeniyle tüketici sıfatına sahip olabileceği düşünülmektedir.
Tüzel kişilerin tüketici sıfatına sahip olup olamayacağı değerlendirilirken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:
1) Ticari veya Mesleki Olmayan Amaç
Satın alınan mal veya hizmet, herhangi bir şekilde ticari döngüye dahil olmuyorsa, söz konusu mal ve hizmete ait maliyet ticari döngü dahilinde kazanılmıyorsa, mal;hammadde veya yarı mamul olarak kullanılmıyorsa, kişi; satın aldığı mal veya hizmet aracılığıyla bir ticari faaliyette bulunamıyorsa, tüketim amacı ticari veya mesleki amacın önüne geçiyorsa tüzel kişi tacir tüketici sıfatına sahip olabilmelidir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2000/19-1255 E. Ve 2000/1249 K. Sayılı kararında da “…tüketici sayılabilecek kişinin mal veya hizmeti ticari faaliyeti dışında özel kullanım ya da tüketimi için talep etmesi gerektiğini, mal ya da hizmetin bizzat kendi kullanımı veya yararlanmasının talep edilmesinin “nihai yararlanmak” olarak anlaşılması…” denilerek, tüzel kişi tacirin tüketici sıfatına sahip olabilmesinin şartı belirtilmiştir.
2) Gerçek Kişi veya Tüzel Kişi Olma
Kanun’un 3. maddesinde yer alan düzenlemeye göre tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla, tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklık, donatma iştiraki gibi kuruluşlar tüketici sıfatına sahip olamayacaktır.
Hukuk Desteği