Rekabet yasağı farklı alanlarda düzenlendiği gibi anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri için de öngörülmüştür. Söz konusu yasak; şirketi fiilen yöneten ve karar almada etkili olan yönetim kurulu üyelerinin, ortaklığın ve ortaklığın sermayesinin zarara uğratılmasını önlemek amacıyla getirilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) madde 396’da “Yönetim kurulu üyelerinden biri, genel kurulun iznini almaksızın, şirketin işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapamayacağı gibi, aynı tür ticari işlerle uğraşan bir şirkete sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla da giremez. Bu hükme aykırı harekette bulunan yönetim kurulu üyelerinden şirket tazminat istemekte veya tazminat yerine yapılan işlemi şirket adına yapılmış saymakta ve üçüncü kişiler hesabına yapılan sözleşmelerden doğan menfaatlerin şirkete ait olduğunu dava etmekte serbesttir…” hükmü ile özel olarak düzenlenmiştir. Kanun koyucu rekabet yasağını temel ilke kabul ederken madde içerisinde yasağın istisnasını da hüküm altına almıştır. Buna göre yönetim kurulu üyeleri; genel kuruldan izin almadan ortaklığın işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi diğer şirket nezdinde yapamayacak, ayrıca sorumluluğu sınırsız ortak olarak da diğer şirketlerde ortak olarak bulunamayacaktır. Hemen burada ifade etmeliyiz ki; herhangi bir yönetim kurulu üyesi, şirketin işletme konusu ile aynı işletme konusuna sahip başka bir anonim veya limited şirkette pay sahibi olabilecektir. Kanun koyucu yönetim kurulu üyelerinin; sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla giremez yaklaşımı ile sınırlı sorumlu olarak başka bir şirkette bulunmalarına izin vermiştir. Bu yaklaşımının temeli, pay sahiplerinin sorumluluğunun taahhüt edilen sermaye borcunun ifasıyla sınırlı olmasından kaynaklanmaktadır.
Yönetim kurulu üyelerinin rekabet yasağını ihlal etmeleri halinde anonim şirketin seçimlik hakkı bulunmaktadır. Şirket ihlal sebebiyle; tazminat isteyebileceği gibi, tazminat yerine yapılan işlemi şirket adına yapılmış sayabilecek ve üçüncü kişiler hesabına yapılan sözleşmelerden doğan menfaatlerin şirkete ait olduğunu dava edebilecektir. Bu haklardan birinin seçimi, rekabet yasağını ihlal eden yönetim kurulu üyesi hariç diğer üyelere aittir. Yönetim kurulu üyeleri; ilgili ticari işlemin yapıldığını veya yönetim kurulu üyesinin diğer bir şirkete girdiğini öğrendikleri tarihten itibaren üç ay içinde ve her halde bunların gerçekleşmesinden itibaren bir yıl içerisinde seçimlik haklarından birini kullanmak zorundadır.
Yönetim kurulu üyelerine rekabet yasağı kapsamına giren faaliyetlerde bulunma izni esas sözleşme ile de öngörülebilir. Esas sözleşmeyle verilen izin tüm dönemlerin yönetim kurulu üyelerini kapsarken, genel kurul kararı ile verilen izin sadece güncel yönetim kurulu üyeleri için geçerli olacaktır.
Hukuk Desteği