“Kooperatif Nasıl Kurulur ve Kimler Kurucu Ortak Olabilir?” (bkz. ilgili yazımız…) başlıklı yazımızda açıkladığımız üzere kooperatif kuruluşu için öncelikle 7 ortağın bir araya gelerek kooperatif anasözleşmesini imzalamaları gerekmektedir. Anasözleşme imzalandıktan sonra ortaklar tarafından ilgili Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne tasdik işlemi yapılır (bkz. ilgili yazımız…) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun (“KK”) 88. maddesinde “Ticaret Bakanlığı, kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği için bu teşekküllerin mütalaasının da alınmak kaydiyle örnek anasözleşmeler hazırlar, yapı kooperatifleri için bu görev Ticaret ve İmar ve İskan Bakanlığınca müştereken kullanılır” denmiştir. Buna göre kooperatif kurucu ortaklarının Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan örnek sözleşmelerden faydalanarak anasözleşmelerini hazırlamaları ve imzalamaları mümkündür. Söz konusu örnek anasözleşmelerden faydalanmak istemeyen kurucu ortaklar ise KK 4.m kapsamında düzenlenen hükümleri barındırması şartıyla kendi anasözleşmelerini serbestçe hazırlayabileceklerdir. Bu durumda kurucu ortakların kuruluş iznini Ticaret İl Müdürlüğü’nden değil de, Ticaret Bakanlığı’ndan almaları gerekmektedir. KK 4.m uyarınca kooperatif anasözleşmesinde olması gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır:
1. Kooperatifin adı ve merkezi,
2. Kooperatifin amacı ve çalışma konuları,
3. Ortaklık sıfatını kazandıran ve kaybettiren hal ve şartlar,
4. Ortakların pay tutarı ve kooperatif sermayesinin ödenme şekli, nakdi sermayenin en az 1/4 nün peşin ödenmesi,
5. Ortakların ayni sermaye koyup koymayacakları,
6. Kooperatiflerin yükümlerinden dolayı ortakların sorumluluk durumu ve derecesi,
7. Kooperatifin yönetici ve denetleyici organlarının görev, yetki ve sorumlulukları ile seçim şekilleri,
8. Kooperatifin temsiline ait hükümler,
9. Yıllık gelir gider farkları, hesaplama ve kullanma şekilleri,
10.Kurucuların adı, soyadı, iş ve konut adresleri.
Yukarıda yer verilen hususlara ilişkin hükümlerin kooperatif anasözleşmesinde mutlaka yer alması gerekmektedir. KK 5. maddede ise kooperatif anasözleşmesinde bulunması mecburi olmayan fakat anasözleşmede yer alabilecek hususlar düzenlenmiştir. Buna göre:
1. Genel kurulun toplantısı, kararların alınması, oyların kullanılması hakkındaki hükümler,
2. Kooperatifin çalışma şekline dair esaslar,
3. Kooperatifin birliklerle olan münasebetleri,
4. Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesine ait hükümler,
5. Kooperatifin süresi.
Son olarak belirtmek isteriz ki kooperatif anasözleşmesinde genel kurulun toplantısı, kararların alınması, oyların kullanılması hakkındaki hükümler ile kooperatifin çalışma şekline dair esaslar yer almadığı takdirde KK 6.m. uyarınca “1. Genel kurul, kooperatifi temsile yetkililer tarafından imzalanan taahütlü mektuplarla veya mahalli gazete ile köylerde ise yazılı olarak imza karşılığı toplantıya çağrılır. 2. Kooperatifin faaliyeti; kooperatifin amacı ve çalışma konusuyle sınırlıdır.” hükümleri uygulamada esas alınacaktır.
Hukuk Desteği