Bugünkü yazımızda siz değerli okurlarımıza, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem afetiyle birlikte gündemde sıkça rastladığımız “koruyucu aile” müessesesinden bahsedeceğiz.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m.20’de “geçici ya da sürekli olarak, aile çevresinden yoksun kalan veya kendi yararına olarak bu ortamda bırakılması kabul edilmeyen her çocuğun Devletin özel yardım ve korumasını isteme hakkına sahip” bulunduğu, Anayasa’nın 61.maddesinde de “Devletin korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri almakla yükümlü” olduğu belirtilmiştir. Koruyucu aile kavramı da 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu (“Kanun”) m.23’te “Mahkemece korunma kararı alınan korunmaya ihtiyacı olan çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda olduğu kadar Kurumun denetim ve gözetiminde bir “Koruyucu Aile” tarafından da yerine getirilebilir.” denmek suretiyle düzenleme altına alınmıştır.
Koruyucu aile, evlat edinme ile karıştırılsa da aralarında ciddi farklar vardır. Evlat edinme ilişkisi, evlat edinilen ile evlat edinen arasında bir aile hukuku sözleşmesine dayanmaktayken; koruyucu aile sözleşmesi, koruyucu aile ile Sosyal Hizmetler Müdürlüğü arasında akdedilmektedir. Evlat edinen, reşit olmayan evlatlığın velisi konumunda iken; koruyucu aile ilişkinde velayet söz konusu olmamaktadır. Bunlardan hareketle, koruyucu aile müessesesinin geçici bir ilişki olduğunu belirtmekte fayda vardır.
Koruyucu aile olmanın genel şartları;
-Korunmaya muhtaç bir çocuğun varlığı
-Korunma kararı
Özel şartlar;
-TC vatandaşı olmak
-Türkiye’de sürekli ikamet etmek
-Okur-yazar olmak
-Ekonomik ve ahlaki durumda uygunluk
-25-65 yaş aralığında olmak
Henüz deprem mağduru çocuklar için özel bir koruyucu aile uygulaması bulunmamakta; depremzede çocuklar kimlik tespitiyle birlikte aile yakınlarına teslim edilmektedir. Refakatsiz kalan çocuklar ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından koruma altına alınmaktadır. İlerleyen süreçte, koruma altına alınan çocuklar açısından; Bakanlık koruyucu aile olma başvurularını değerlendirecek, koruyucu aile olması uygun bulunan kişiler sıraya alınacak ve bu kişilerin yanına çocuklar yerleştirilebilecektir. Koruyucu aile olma başvurularının halihazırda e-devlet üzerinden alınmakta olduğunu ve son olarak, Bakanlığın açıklamasına göre, inceleme ve değerlendirme süresinin 3-6 ay arasında değişebilmekte olduğunu belirtelim.
Hukuk Desteği