Mahkemenin tahkikat aşamasını tamamlaması neticesinde, hüküm aşamasına geçilecektir. Nitekim, tahkikatın tamamlandığı celsede, hakim tarafların son beyanlarını alıp yargılamanın nihayete erdiğini belirterek, kararını huzurda bulunan tarafların ve varsa avukatlarının yüzüne okuyacaktır (tefhim edecektir). Burada yazılı yargılama usulünde olduğu gibi, taraflara beyanda bulunmaları için ayrı bir süre verilmeyeceğini özellikle belirtmek isteriz. Bu sebeple, basit yargılama usulünde yargılama sürecinin dikkatli ve özenli şekilde takip edilmesi bilhassa önem arz etmektedir.
Tefhim edilen kararın gerekçeleri de içerir şekilde hükme dair bütün hususları taşıması kural olsa da; mahkemenin yoğunluğu gibi bir takım zorunlu hallerin mevcudiyeti durumunda, bu zorunlu halin duruşma tutanağında açıklanması şartıyla, sadece kısa kararın tefhim edilmesi de mümkündür. Ancak gerekçeli kararın tefhim edil(e)mediği ve tutanağa geçiril(e)mediği bu zorunlu hallerde, gerekçeli kararın en geç 1 ay içinde yazılması ve taraflara tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Basit yargılamada hüküm aşaması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 321. maddesinde düzenlenmiş olup; maddenin tam hali “(1) Tahkikatın tamamlanmasından sonra, mahkeme tarafların son beyanlarını alır ve yargılamanın sona erdiğini bildirerek kararını tefhim eder. Taraflara beyanda bulunabilmeleri için ayrıca süre verilmez. (2) Kararın tefhimi, mahkemece hükme ilişkin tüm hususların gerekçesi ile birlikte açıklanması ile gerçekleşir. Ancak zorunlu hâllerde, hâkim bu durumun sebebini de tutanağa geçirmek suretiyle, sadece hüküm özetini tutanağa yazdırarak kararı tefhim edebilir. Bu durumda gerekçeli kararın en geç bir ay içinde yazılarak tebliğe çıkartılması gerekir.” şeklindedir.
Hukuk Desteği