Gerek vasiyetçi gerekse de üçüncü bir kişi tarafından meydana getirilen yırtma, karalama, yakma gibi çeşitli eylemler nedeniyle yok olması sonucunda; vasiyatnamenin içeriğinde yer alan maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların akıbetinin ne olacağı sorunu karşımıza çıkmaktadır. Bu sorunun çözümü Türk Medeni Kanunu’nun (“TMK”)“Kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olan ve içeriğinin aynen ve tamamen belirlenmesine olanak bulunmayan vasiyetname hükümsüz kalır. Tazminat isteme hakkı saklıdır.” şeklideki 543. maddesinde hüküm altına alınmıştır.
Alıntılan madde hükmüne göre yok olan bir vasiyetnamenin içeriğinde yer alan maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların hüküm ifade edebilmesi için, bu ölüme bağlı tasarrufların içeriğinin tamamıyla tespit edilebilmesi gerekmektedir. Bu tespitin her türlü delille yapılması mümkün olduğu gibi, yalnızca vasiyetnamenin içerisinde yer alan bir kısım tasarrufların tamamıyla ispat edilmesi halinde de bu kısımlar, vasiyetnamenin tamamının geçerliğine bağlı olmadan korunmaktadır. Ancak bu halde bir kısım tasarrufların, diğer tasarrufların geçerliliğine bağlı olmadan anlamlı ve ifa edilebilir olması aranmaktadır. Aksi halde, içeriği ispat edilen tasarrufların da hukuki bir anlamı kalmayacaktır. Belirtilen ispat faaliyeti, TMK m.6’da yer alan genel ispat kuralları uyarınca, yok olan vasiyetnameye dayanarak hak iddia eden kişi tarafından yerine getirilecektir.
Önemle belirtmek gerekir ki vasiyenamenin yok olmasıyla vasiyetnamenin yok edilme suretiyle geri alınması kurumu (Lütfen Bkz.), hem şartları hem de hukuki sonuçları bakımından farklı kurumlardır. Yazımız kapsamında ele alınan hal, vasiyetnamenin geri alma iradesi bulunmaksızın yok olmasıdır.
Eklemek gerekir ki alıntılanan maddenin son kısmında, lehine ölüme bağlı tasarrufta bulunulan kişinin; vasiyetnamenin kusuruyla yok olmasına sebebiyet veren vasiyetçiden ya da üçüncü kişiden tazminat isteme hakkı saklı tutulsa da, bu tazminatın kapsamının ne olduğu belirsizdir. Buradaki tazminatın dayanağı, Türk Borçlar Kanunu’nda (“TBK”) yer alan genel haksız fiil sorumluluğu (TBK m.49) olduğundan, bu haksız fiilden kaynaklı olarak tazminat isteminde bulunabilmek için doğaldır ki zararın ispatı gereklidir.
Daha önceki yazılarımızda detaylı olarak ele alındığı üzere, ölüme bağlı tasarruf yoluyla lehine kazandırmada bulunulan kişinin; beklenen haklar da dahil olmak üzere elde ettiği herhangi bir hakkı bulunmadığından, vasiyetnamenin yok olmasıyla da -vasiyetnamenin içeriğinin tamamıyla tespiti için yapılan masraflar haricinde- bir zararının gündeme gelmediği kabul edilmektedir.
Hukuk Desteği