Şahıs şirketlerinin aksine sermaye şirketleri Türk Ticaret Kanunu uyarınca, üçüncü şahıslara karşı yalnız şirket malvarlığıyla sorumludur. Şirket ortakları ancak koymayı taahhüt ettikleri sermayeden dolayı şirkete karşı borçlu olurlar. Dolayısıyla şirketten alacaklı olan bir üçüncü gerçek veya tüzel kişi, bu alacağını yalnız şirketin mal varlığından tahsil edebilecek, kural olarak şirket ortaklarının malvarlığına başvurma imkanına sahip olamayacaktır.
Tüzel kişiliğin, hak ve borçları konusunda kendisini oluşturan kişilerden ayrı bir hukuki kimliğe sahip olması, ortaklarından ayrı olarak borç ve yükümlülük altına girebilmesi dolayısıyla; ortaklar, birtakım hukuki sorumluluklardan kaçınmak amacıyla, kötü niyetli olarak tüzel kişiliğin ardına sığınabilmektedirler. Bu gibi durumlarda, tüzel kişilik perdesinin aralanması mekanizmasıyla, sınırlı sorumluluk ilkesi aşılmakta ve ortakların şahsi sorumluluklarına gidebilme imkanı doğmaktadır. Uygulamada daha çok özkaynak yetersizliği, pay sahipleri ile tüzel kişiliğin malvarlığının birbirine karışması, hakim ortaklı şirketlerde hakim ortağın şirket üzerindeki hakimiyetini kötüye kullanarak şirket alacaklılarını zarara uğratması ve aralarında organik bağ olan şirketlerin iş hukukundan kaynaklanan sorumluluklarından kaçınmak amacıyla bu organik bağı kötüye kullanması durumlarında perdenin aralanması gündeme gelmektedir.
Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması üç farklı şekilde gerçekleşebilmektedir;
– Tüzel kişilik perdesinin düz kaldırılmasıyla, şirketin sahip olduğu bir borç dolayısıyla şirket ortaklarının şahsi malvarlıklarına gidilebilmesi mümkün olmaktadır.
– Tüzel kişilik perdesinin ters kaldırılmasıyla, şirket ortağının sahip olduğu bir borç dolayısıyla şirketin malvarlığına gidilebilmesi mümkün olmaktadır.
– Tüzel kişilik perdesinin çapraz kaldırılmasıyla, grup şirketlerde yavru ortağın sahip olduğu bir borç dolayısıyla hakim ortağın malvarlığına gidilebilmesi mümkün olmaktadır.
Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması mekanizmasının kanunla düzenlenmediği, Yargıtay içtihatlarıyla kabul edilen bir uygulama olduğu ve oldukça istisnai durumlarda başvurulabileceği unutulmamalıdır.
Hukuk Desteği