1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (“TBK”) kira sözleşmesine ilişkin bazı maddelerinin yürürlüğe girmesi 8 yıl ertelenmişti. Erteleme süresinin sona ereceği 1 Temmuz 2020 tarihine kadar herhangi bir yeni düzenleme yapılmaması halinde kiracısının tacir veya tüzel kişi olduğu işyeri kiraları bakımından uygulanacak bazı hükümler yürürlüğe girmiştir.
Yürürlüğe giren maddelerin etkileyeceği kira ilişkileri için kanun koyucu 2 koşulun varlığını öngörmüştür. Buna göre; kiracının Türk Ticaret Kanunu’nda tacir olarak sayılan kişilerden olması veya tüzel kişi olması gerekmekte olup aynı zamanda kiralananın çatılı ya da çatısız iş yeri olması gerekmektedir.
İşyeri Kiraları İçin Yürürlüğe Giren Maddeler ve Sonuçları
- Kira İlişkisinin Devri (TBK 323)
Önceki kanun döneminde kira ilişkisini devretmek isteyen kiracı; kiraya verenin rızası olmadan kira ilişkisini devredememekteydi. TBK madde 323 ile kiracının kira ilişkisinin devretmek istemesi halinde kiraya verenin rızasının yazılı şekilde alınması gerektiği, ancak kiraya verenin bu rızayı haklı bir sebep olmadıkça vermekten kaçınamayacağı düzenlenmiştir. Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, kiraya veren; kiracının devir talebini sebep göstermeden reddedemeyecektir.
- Kiralananın Sözleşme Bitiminden Önce Geri Verilmesi (TBK 325)
Önceki kanun döneminde kira sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi hakkında bir düzenleme bulunmamaktaysa da Yargıtay kiralananın sözleşme bitim tarihinden önce geri verilmesi halinde yeniden kiraya verilebileceği makul süre göz önüne alarak kiracının tazminat ödemesi hakkında kararlar vermekteydi. Kanun koyucu Türk Borçlar Kanunu’nda Yargıtay’ın önceki dönemden gelen bu uygulamasını benimsemiş fakat kiracının yerine ikame kiracı bularak makul süreyle sorumlu olmadan kiralananı sözleşme bitim tarihinden önce geri vermesine olanak sağlamıştır.
- Önemli Sebepler Nedeniyle Kira Sözleşmesinin Feshi(TBK 331)
Önceki kanun döneminde de önemli sebepler nedeniyle işyeri kira sözleşmelerinin feshi hakkında benzer düzenlemeler yer almış olup, 1 Temmuz itibariyle belirsiz süreli işyeri kiralarında da önemli sebeple fesih söz konusu olacaktır. Sözleşmenin feshi nedeniyle tazminat hesabı da eski kanun rejiminden farklı olarak hakimin durumun şartlarını dikkate alarak takdir edeceği şekilde düzenlenmiştir.
- Bağlantılı İşlem Yasağı (TBK 340)
TBK madde 340 uyarınca kiracının yararının olmadığı durumlarda kiralanan yerin kullanımıyla doğrudan ilişkili olmayan bir borç altına sokulmasının önüne geçilmiş ve bu şekildeki sözleşmeler geçersiz sayılmıştır.
Yazımızın devamı için:
İlgili diğer yazılarımız için:
Hukuk Desteği