Devletlerin ilk oluşumundan bu yana süregelen en önemli işlevlerinden biri de şüphesiz kamu güvenliğinin ve düzeninin korunmasıdır. Tarih boyunca devletler kamu güvenliğini ve düzenini sağlarken çoğu kez bazı davranışları yasaklama yolunu seçmiş, kimi şartlar altında da yasaklanan bu davranışların icra edilebilmesine imkan tanımıştır.
Ceza Hukuku, bir yandan bazı davranışların yapılmasını yasaklayan veya yapılmamasını emreden, öte yandan bazı şartlarda o davranışların yapılmasına veya yapılmamasına izin veren ya da bunları yaptırıma bağlamayan normlardan oluşmaktadır. Bir diğer norm ile bazı şartlar altında hukuken yasaklanan bir davranışın yapılmasına veya yapılması emredilen bir davranışın yapılmamasına izin verilmiş olmasından dolayı söz konusu davranış, herhangi bir değer veya menfaat ihlali sayılmayacak, fiil herhangi bir suç oluşturmayacaktır. Bir başka deyişle, fiil ile ilk bakışta suç oluşmuş gibi gözükecek fakat hukuka uygunluk nedenleri ile fiilin hukuka aykırılığı ortadan kalkacaktır.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler” başlığı altında düzenlenen hukuka uygunluk nedenleri;
– Kanunun hükmü ve amirin emri
– Meşru savunma ve zorunluluk hali
– Hakkın kullanılması ve ilgilinin rızası
– Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit
– Hata
– Yaş küçüklüğü
– Akıl hastalığı
– Sağır ve dilsizlik
– Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma, olarak sayılmıştır.
Hukuk Desteği