Miras hukukunda gösterilen kurallara uyulmadan düzenlenen bir vasiyetname hukuken geçerli olmamaktadır. Bu sebeple düzenleniş şekli göz önünde bulundurularak vasiyetnamenin kaleme alınması gerekmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, vasiyetname düzenleyebilmek için Türk Medeni Kanunu’nun (“TMK”) koyduğu alt yaş sınırı 15’tir. Ayrıca daha önce saklı pay hakkı bulunan mirasçılara ilişkin yazımızda (Bkz ilgili yazımız…) bahsettiğimiz üzere vasiyetname ile saklı paylı mirasçıların haklarına tecavüz edilmemeli, vasiyetname ile bu oranlara dokunulmamalıdır.
Vasiyetname düzenleyen şahıs, malvarlığı üzerinde istediği gibi tasarruf edebilmektedir ve TMK’da öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden kısmen veya tamamen, her zaman dönebilmektedir.
Vasiyetname; resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname ve sözlü vasiyetname olarak üç şekilde düzenlenebilmektedir:
- Resmi Vasiyetname: Resmi yazılı vasiyetname iki tanıkla beraber resmi memur önünde düzenlenmektedir. Resmi memur ifadesiyle kastedilen yasayla görevlendirilen konsolosluk, sulh hakimi yahut noter olmaktadır. Uygulamada noterler resmi vasiyetname düzenirken tercih edilmektedir. Bu şekilde noter, miras bırakanın arzularını vasiyetnameye yazar. Vasiyet eden bu vasiyetnameyi okur ve okuyup anladığına ilişkin altını imzalar. Noter, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar. Akabinde miras bırakan vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini, memurun huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve miras bırakanın bu tasarrufu yapmaya ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. Vasiyetname içeriğini tanıkların bilmesi gerekmektedir. Noter bu belgeyi saklamakla yükümlüdür. Belirtmekte fayda var ki; vasiyet edenin eşi, çocukları, kardeşi, kardeşinin karısı tanık olamamaktadır. Resmi vasiyetname yapılırken ayrıca tanıkların vasıfları da önemlidir. Fiil ehliyeti bulunmayan, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklı olan ve okur yazar olmayan kişiler hiçbir şekilde tanık olamazlar, eğer katılırlarsa vasiyetname tanıksız yapılmış olur ve geçerli olmaz. Resmi şekilde düzenlenen vasiyetnameye ilişkin yazımız için; (Lütfen bkz…)
- El Yazılı Vasiyetname: El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar miras bırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur. Tarih vasiyet edenin eliyle atılmalıdır, aksi halde bu husus vasiyetname için iptal sebebi oluşturmaktadır. Şayet birden fazla vasiyetname olursa tarih bunların önceliğini belirlerken yardımcı olur. O tarihteki ehliyetin varlığı da ayrıca incelenmelidir. Tarih gerçek ve doğru olmalıdır. Eğer tarih hatayla yanlış atılmışsa, vasiyetnameden gerçek tarih anlaşılır ise vasiyetname geçerli sayılır, anlaşılmıyorsa sayılmaz. El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilir. Ölüm ile bu belgenin sulh hukuk veya asliye hukuk mahkemesine ulaştırılarak zabıt altına alınması gerekmektedir.
- Sözlü Vasiyet: Miras bırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmi veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir. Bunun için miras bırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları için görevlendirir. Resmi vasiyetname düzenlenmesinde okur yazar olma koşulu dışında, tanıklara ilişkin yasaklar, sözlü vasiyetteki tanıklar için de geçerlidir. Miras bırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, olağanüstü halin gerçekleştiği tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer.
Hukuk Desteği