Kısa süreli hapis cezalarının bazı durumlarda Türk Ceza Kanunu 50. maddesinde sayılan seçenek yaptırımlara dönüştürülmesi mümkündür. Öngörülen yaptırımlardan biri de kamuya yararlı bir işte çalıştırmadır. Söz konusu yaptırıma hükmedilebilmesi için suçlunun;
- Kişiliği,
- Sosyal ve ekonomik durumu,
- Yargılama süresince pişmanlığı,
- İşlediği suçun niteliği göz önüne alınır.
Kamuya yararlı bir işte çalıştırma; çocuk veya yaşlı bakımevleri, park ve bahçeler, okullar gibi kamu alanlarında çalışma olarak belirlenebilir. Burada amaçlanan hem mahkumun sosyal sorumluluk duygusunu güçlendirerek mahkumu rehabilite etmek hem de ücretsiz olarak çalışma sağlanacağından devletin mali yükünü hafifletmektir.
Kamuya yararlı bir işte çalıştırma yaptırımına yalnızca suçlunun gönüllü olması şartıyla karar verilir. Kamuya yararlı bir işte çalıştırmanın süresi, hükümlünün çarptırıldığı kısa süreli hapis cezasının yarısından bir katına kadar fazla olacak şekilde mahkemece belirlenir. Kamuya yararlı bir işte çalıştırılan hükümlü, kişiye ihtiyaç duyulabilecek bir kamu kurum ve kuruluşunda ücretsiz olarak çalıştırılır.
Kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilmesi ihtimalinde mahkeme denetimli serbestlik bürolarına tebliğde bulunur. Denetimli serbestlik büroları, kişinin yeterlilik ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak kamu kurum ve kuruluşlarında hükümlünün çalıştırılabileceğine dair bir hizmetler listesi oluşturur ve mahkemeye bildirir. Mahkeme hizmetler listesinde uygun gördüğü hizmeti hükümlüye reddetme hakkının da mevcut olduğunu belirtmek suretiyle bildirir.
Kamuya yararlı bir işte çalıştırılması kararının kesinleşmesiyle birlikte mahkeme ilamı Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderir ve başsavcılık ilgili denetimli serbestlik bürosuna ilamı tebliğ eder. Denetimli serbestlik bürosu tarafından hükümlüye 10 gün içerisinde büroya başvurarak infazı için işlemleri başlatması istenir. Başvuruyla birlikte hükümlünün çalışma yöntemi ve süreleri, çalıştırılacağı kamu kurum veya kuruluşunun iç tüzüğüne göre belirlenerek bir denetleme planı oluşturulur.
Hükümlünün geçerli bir mazereti olmaksızın 10 gün içerisinde başvurmaması, 30 gün içerisinde yaptırımın uygulanmasına başlanılmaması halinde denetimli serbestlik bürosu, cumhuriyet başsavcılığı aracılığıyla mahkemeye bildirimde bulunur. Hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasının infazına karar verir ve bu kararın derhal infazına başlanır.
Hukuk Desteği