Koşullu salıverilme, cezasının bir kısmını cezaevinde geçiren hükümlünün iyi hal koşulundan yararlanarak cezasının kalan kısmını dışarıda belli birtakım şartlara uyarak geçirmesini sağlar. (Bkz. koşullu salıvermenin geri alınması ile ilgili yazımız…)
Şartlı salıverilmede aranan “iyi hal” kavramı 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun madde 87’de şu şekilde düzenlenmiştir: “Hükümlünün, Kanunun 107. maddesinde öngörülen süreleri, ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara içtenlikle uyarak, haklarını iyiniyetle kullanarak, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirerek geçirmiş ve uygulanan iyileştirme programlarına göre de toplumla bütünleşmeye hazır olduğunun disiplin kurulunun görüşü alınarak idare kurulunca saptanmış bulunması gerekir”.
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan iyi halli hükümlüler, 30 yıl fiilen cezaevinde kaldıktan sonra, müebbet hapis cezası alan iyi halli hükümlüler, 24 yıl fiilen cezaevinde kaldıktan sonra, siyasi suçlar ve örgütlü suçlarlardan hapis cezası alan iyi halli hükümlüler, cezalarının 3/4’ünü iyi halli olarak cezaevinde geçirdikten sonra, diğer tüm süreli hapis cezalarına mahkum olan hükümlüler, cezalarının 2/3’ünün iyi halli olarak cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıverme hükümleri uygulanarak tahliye edilmektedirler.
Belirtmek gerekir, eğer mahkum olunan hapis cezası 2 yıl yahut daha az süreli bir hapis cezası ise, hükümlünün rızasının alınması şartıyla, yasal temsilcinin yahut Cumhuriyet başsavcısının talebiyle mahkumiyet süresinin yarısının iyi halli olarak geçirilmesinden sonra, kalan ceza kamuya yararlı bir işte çalıştırılmak suretiyle de infaz edilebilmektedir. Bu durumların her birinde denetimli serbestlik tedbiri uygulanmakta, tedbirlere uyulmaması halinde de koşullu salıverilme kararı geri alınmaktadır.
Koşullu salıverilme için gereken karar esas olarak mahkumiyete hükmeden mahkeme tarafından verilmelidir. Ancak, hükümlü mahkumiyet hükmünü veren mahkemenin yargı çevresi dışındaki bir cezaevinde bulunuyorsa, bulunduğu yerde, aynı derecedeki mahkeme tarafından cezaevi idaresinin hazırlayacağı gerekçeli rapor uygun bulunursa da şartlı salıverilme kararı verilebilecektir.
Hukuk Desteği