Ticari işletme, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 11. maddesi: “Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir.” ile tanımlanmıştır. Anılan tanımdan da açıkça anlaşılacağı üzere, ticari işletmenin 4 temel unsuru bulunmaktadır. Buna göre;
- Gelir elde etme amacı
- Süreklilik
- Kapasite
- Bağımsızlık
Gelir elde etme amacı: Ticari işletmeler, iktisadi faaliyet göstermesi dolayısıyla gelir elde etme amacı taşıyan kurum ve kuruluşlardır. Gelir elde etme amacı, ticari işletmelerin gönüllü kurum ve kuruluşlardan ayırt edilmesi anlamında önem arz etmektedir. Zira burada bahsedilen, anılan işletmelerin bir kazanç elde etme amacı gütmesidir. Yoksa ticari bir işletmenin, faaliyet dönemi sonunda hiçbir gelir elde edememesi başka bir deyişle zarar etmesi değildir. Bu bakımdan, gelirin ne şekilde sarf edildiğinin de hiçbir önem taşımadığını belirtmek isteriz.
Süreklilik unsuru: Ticari işletmede ekonomik faaliyetlerin süreklilik arz eden biçimde sürdürülmesi amacını içermektedir. Bu bakımdan, çalışma amacıyla faaliyete başlamış bir ticari işletmenin süreçlerinin planladığı gibi gitmemesi ve kısa süre içinde iflas etmesi durumunda onun süreklilik unsurunun taşımadığından söz edilemeyecektir. Süreklilik amacını kavramak için sadece yaz aylarında ya da kış aylarında etkinlik gösteren ticari işletmeler örnek olarak verilebilecektir.
Kapasite unsuru: Ticari işletmelerin gösterdiği ekonomik faaliyetlerle, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedeflemesi gerekmektedir. Ayrıca ticari işletmelerin faaliyetleri bedeni çalışmadan ziyade sermayeye dayanmaktadır. Peki bir işletmenin esnaf işletmesi mi yoksa ticari işletme mi olduğunu nasıl anlayacağız, gelir düzeyine yönelik olarak bu ayrımı nasıl sağlayacağız? Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilmektedir ve buna göre anılan ayrım sağlanmaktadır.
Bağımsızlık unsuru: Ticari işletmeler bakımından olmazsa olmaz unsurlardan biridir. Zira ticari işletmelerin, hem iç hem de dış ilişkilerinde başka hiçbir işletme ya da şirkete bağımlı şekilde çalışmaması gerekmektedir. Misal vermek gerekirse, bankaların ya da çeşitli şirketlerin şubeleri veyahut da depolar bağımsız nitelik taşımadığından ticari işletme sayılmayacaktır.
Hukuk Desteği