Av. Yasemin ÇORAK & Av. Sevcen CAN
Royalty; en basit tanımıyla bir hakkın kullanılabilmesi için yapılması gereken ödemeyi ifade eden, telif hakkı ücreti, imtiyaz ücreti, lisans ücreti, patent ücreti ve benzeri anlamlara gelen bir kavramdır. Örneğin patentli bir teknolojiyi, patent hakkı sahibinden kiralayan ve kullanan kişinin karşılık olarak yaptığı ödeme royalty olarak ifade edilebilir.
Uygulamada royalty bedelinin sözleşme serbestisi kapsamında, yılın belirli dönemlerinde, belirli tutarlarda ve düzenli olarak yapılması, artan, azalan veya sabit tutarlarda ödenmesi, tek seferde gerçekleştirilmesi, yıllık üretim hacmi, ciro veya karlılık üzerinden yüzde olarak ifası kararlaştırılabilmektedir.
Royalty sözleşmeleri lisans sözleşmelerine benzemekle birlikte, satın alınacak veya kiralanacak ve fikri mülkiyet hukuku kapsamında koruma altında olan bir maddi veya gayri maddi malın karşılığında yapılacak olan ödemelere ilişkin hususların detaylı olarak düzenlendiği yönüyle farklılık ortaya koyan ve öne çıkan bir sözleşme türüdür.
Royalty sözleşmesi, ödemelerin yılın belirli dönemlerinde, artan, azalan veya sabit tutarlarda düzenli olarak yapılması kararlaştırılmışsa bir kira sözleşmesi, hakkın devrini müteakip tek seferde yapılması kararlaştırılmışsa hukuken bir satış sözleşmesi niteliğinde olacaktır. Ödeme kapsam ve şeklinin ne/nasıl olacağı, bir başka deyişle royalty sözleşmesinin niteliği ve kapsamı, yapılan ödemelerin bir kira ödemesi mi yoksa bir hak devri karşılığında yapılan bir ödeme mi olduğu hususları, sözleşme taraflarının tabi olacağı vergilendirme yönteminin belirlenmesi açısından da önem taşımaktadır.
Bir royalty sözleşmesinin konusu patent, lisans, telif hakları, know-how, sinema-tv filmi, radyo-tv programı, tasarım, formül, method vb. olabilmektedir.
Lisans sözleşmeleri yazımız için (Lütfen ve bkz…) Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında itibar kaybı tazminatı için (Lütfen bkz…)