Anayasal bir hak olan dinlenme hakkı 4857 sayılı İş Kanunu madde 53’te “İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir…” hükmüyle düzenlenmiştir. Maddenin devamında işçinin bu hakkından vazgeçemeyeceği belirtilmiş ve yıllık ücretli izin süresinin işçinin hizmet süresine göre en az ne kadar olabileceği hükme bağlanmıştır. Düzenlemeye göre hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dâhil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az yıllık ücretli izin hakkı verilemeyecektir.
İşçinin Kanun’da tanımlanan hizmet süresini tamamlaması halinde yıllık ücretli izin hakkını kullanabileceği kuşkusuzdur. Fakat bu iznin ne zaman kullanılacağının belirlenmesi yetkisi işverene veya işveren vekiline aittir.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği madde 5 “İşveren veya işveren vekilleri, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen izin kurulu veya 18 inci maddeye dayanılarak bunun yerine geçenlere danışmak suretiyle işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.” hükmüyle, yıllık ücretli izinlerin ne zaman kullanılacağını belirleme yetkisinin işveren veya işveren vekiline ait olduğunu düzenlemiştir.
Yargıtay tarafından bu konuda verilmiş kararlarda yıllık iznin kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında değerlendirilmiş olup, işverenin bu yetkisini kullanırken iyi niyet kurallarına uygun davranması gerektiği vurgulanmıştır. Aşağıda bu konuda Yargıtay tarafından verilmiş güncel kararlara yer vermekteyiz.
“…Yıllık izin talep eden işçiye izin verip vermeme, izin kullanacağı zamanı belirleme işverenin yönetim hakkı kapsamında olup, doğum sonrasında yasal ücretli izin hakkını kullanıp, üzerine 6 ay ücretsiz izin kullanan davacıya talep ettiği 14 günlük yıllık iznin kullandırılmamasında davalının bu konudaki yönetim hakkını kötüye kullandığı söylenemez…” Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/34993 E. 2019/2773 K.
“…İşverenin ücretli ya da ücretsiz olarak izin verdiği bir işçinin izin süresince işyerine gitmesi beklenemeyeceğinden, bu durumda bir devamsızlıktan söz edilemez. Ancak yıllık izin zamanını belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında olduğundan, işçinin kendiliğinden ayrılması söz konusu olmaz. İşçinin yıllık iznini kullandığını belirterek işyerine gelmemesi, işverence izinli sayılmadığı sürece devamsızlık halini oluşturur…” Yargıtay 22. Hukuk 2017/21350 E. ve 2019/7432 K.
“…Yıllık ücretli izin yönetmeliğinde de belirtildiği üzere yıllık izin kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında kalmaktadır. İşverenin bu hakkının iyi niyet kuralları çerçevesinde kullanılması gerektiği açıktır. Bir başka anlatımla, işçinin anayasal temeli olan dinlenme hakkının, işyerinin gereklerine uygun biçimde ve mümkün olduğunca işçinin talebi çerçevesinde kullandırılması gerekir…” Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2014/27000 E. 2016/2328 K.
Hukuk Desteği