Av. Yasemin ÇORAK & Av. Sevcen CAN
Bir önceki yazımızda genel olarak tahkim kavramından bahsetmiştik (Lütfen bkz…). Bu yazımızda milletlerarası tahkim kavramını açıklayacağız.
Milletlerarası tahkim kavramı genel olarak, yabancılık unsuru taşıyan tahkim olarak ifade edilebilmektedir. Bizim hukukumuza göre bir uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıyıp taşımadığına ilişkin kriterler, 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun (“MTK”) 2. maddesinde sayılmıştır. Buna göre; tarafların yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da işyerlerinin ayrı devletlerde bulunması, tarafların yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da işyerlerinin tahkim anlaşmasında belirtilen veya bu anlaşmaya dayanarak tespit edilen hallerde tahkim yerinden başka bir devlette bulunması ya da asıl sözleşmeden doğan yükümlülüklerin önemli bir bölümünün ifa edileceği yerden veya uyuşmazlık konusunun en çok bağlantılı olduğu yerden başka bir devlette bulunması, tahkim anlaşmasının dayanağını oluşturan asıl sözleşmeye taraf olan şirket ortaklarından en az birinin yabancı sermayeyi teşvik mevzuatına göre yabancı sermaye getirmiş olması veya bu sözleşmenin uygulanabilmesi için yurt dışından sermaye sağlanması amacıyla kredi ve/veya güvence sözleşmeleri yapılmasının gerekli olması, tahkim anlaşmasının dayanağını oluşturan asıl sözleşme veya hukukî ilişkinin bir ülkeden diğerine sermaye veya mal geçişini gerçekleştirmesi şeklinde sayılan hallerde uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı ve bu durumda tahkimin milletlerarası nitelik kazandığı öngörülmektedir.
Ticari ilişkilerin uluslararası ölçekte büyümesi ve yoğunluk kazanmasıyla birlikte, milletlerarası ticari ilişkilerden doğan ihtilaflar da artmış, bu ihtilafların tarafsız bir mercide ve tarafsız hukuki düzenlemeler çerçevesinde çözümlenmesi, buna bağlı olarak verilen kararların tanınması, icrası ve benzeri konular gittikçe önem kazanmış, milletlerarası tahkime ilişkin yeknesak hukuk kurallarına ihtiyaç duyulmuştur. Yabancı hakem kararlarının tanınması ve icrasına ilişkin New York Sözleşmesi 10 Haziran 1958 tarihinde bu ihtiyaçlara hizmet etmek üzere imzalanmıştır. Bu şekilde, devletler zaman içerisinde milletlerarası tahkim anlaşmalarına taraf olup bu anlaşmaların hükümlerini kendi iç hukuklarıyla uyumlaştırmak suretiyle uyuşmazlıkların çözümüne gitmeye gayret etmektedirler. Ülkemizdeuyumlaştırma kapsamında MTK, 5/7/2001 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bir sonraki yazımızda, 4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’ndan bahsedeceğiz.
Hukuk Desteği