Ticari defterler tacirlerin tutmak zorunda olduğu ve işletmeleri hakkında bilgi veren defterlerdir. Tutulması zorunlu olan, ticari işletmenin muhasebesiyle ilgili olan ticari defterler; yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteridir. (Ticari defterlerle ilgili daha detaylı bilgi için lütfen bkz…) Bu yazımızda tutulması zorunlu olan yevmiye defterini, envanteri ve defter-i kebiri açıklayacağız.
Yevmiye defteri, ticari işlemlerin sırasıyla ve belgelere dayandırılarak kayıt altına alındığı defterdir. Yevmiye defterine kaydedilen bilgilerin muhakkak belgelere dayandırılması gerekmektedir. Yevmiye defteri Türkçe tutulmaktadır. Yabancı dilde tutulabilmesi için ise Türkçe kaydının bulunması şartı aranmaktadır. Yevmiye kaydı yapılırken Türk para birimi kullanılmaktadır. Yevmiye defterinde harf, sembol, kısaltma vs. bulunması durumunda bunlar anlamaya engel teşkil etmeyecek şekilde açıklanmalıdır. Muhasebe işlemleri deftere düzenli ve eksiksiz bir şekilde kaydedilmeli kayıtların 10 günden fazla gecikmemesi gerekmektedir. Kayıtta hata tespit edilmesi durumunda hatalı olan eski kayıt anlaşılamayacak hale getirilemeyeceğinden kaydın düzeltilmesi için yalnızca üstü çizilir.
Defteri kebirde yevmiye defterine kaydedilmiş olan işlemler sistematik ve düzenli bir şekilde ilgili hesaplara dağıtılır ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplanır. Defterin açılış onayı şirketin kuruluşu sırasında ve kullanmaya başlanmadan önce yapılır. Defteri kebirdeki kayıtlar en az tarih, yevmiye defteri madde sıra numarası, tutar ve toplu hesaplarda yardımcı nihai hesapların isimlerini içermelidir. Yevmiye defterinde olduğu gibi bilgiler Türkçe kaydedilir ve kayıtta hata tespit edilmesi durumunda hatalı olan eski kayıt anlaşılamayacak hale getirilemeyeceğinden kaydın düzeltilmesi için yalnızca üstü çizilir.
Envanter defterine ise ticari işletmenin açıldığı tarihte ve açıldığı tarihten sonraki her hesap dönemi sonundaki alacaklar, borçlar, taşınmazlar vs. gibi tüm varlıklar ve borçlar eksiksiz şekilde kaydedilip, takip edilir. Envanter defteri sıra numaralıdır ve ciltlidir. Envanter defteri en fazla 12 ay tutulabilmektedir. Envanter, Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenli olarak faaliyette bulunan bir ticari işletmenin, faaliyetlerine uygun olan sürede hesap döneminin sonundan itibaren başlayarak 3 ay içerisinde çıkarılıp deftere kaydı yapılır. Envanter defteri de diğer defterler gibi Türkçe tutulmalıdır. Eğer Türkçe kaydı varsa başka dilde yazılabilmektedir. Kayıt sırasına Türk para birimi kullanılmaktadır.
Hukuk Desteği