4857 sayılı İş Kanunu’nun (“Kanun”) madde 46; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir …” hükmü uyarınca, çalışanlara haftada en az 1 gün hafta tatil izni kullandırılması bir zorunluluktur. Yine, Kanun’un madde 56; “Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.” hükmü uyarınca, hafta tatil gününün yıllık ücretli izin süresinden düşülemeyeceği açıkça düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, örneğin yalnızca pazar günleri çalışma yapılmayarak hafta tatil izni kullandırılan işyerlerinde, çalışan 1 haftayı bağlayacak şekilde yıllık ücretli izin kullandığında, yıllık ücretli izin süresinden 6 gün düşülmektedir.
Bununla birlikte uygulamada, pek çok işyerinde genellikle haftanın cumartesi ve pazar günleri olmak üzere 2 gününde çalışma yapılmadığı görülmektedir. Bu durumda, çalışma yapılmayan cumartesi günlerinin yıllık ücretli izin süresinin hesabına ne şekilde dahil edileceği sorusunun cevabı, aşağıda yer verdiğimiz çeşitli ihtimallere göre değişmektedir.
Çalışan, cumartesi günleri fiilen çalışmıyorsa, aynı zamanda iş sözleşmesiyle cumartesi günleri dinlenme günü olarak veya akdi tatil günü olarak belirlenmişse veyahut da buna ilişkin olarak iş sözleşmesinde herhangi bir hükme yer verilmemişse, aşağıda bir örneğini alıntıladığımız Yargıtay kararları doğrultusunda, çalışan tarafından kullanılan yıllık ücretli izin süresine denk gelen cumartesi günlerinin, toplam yıllık ücretli izin hakkından düşülmesi hukuka uygun olacaktır. Bir örnekle açıklayacak olursak; çalışan, 1 haftayı bağlayacak şekilde (örneğin pazartesiden bir sonraki pazartesiye kadar) yıllık ücretli izin hakkını kullandığı zaman, işveren, hak edilen yıllık ücretli izin süresinden 6 gün düşebilecektir. Bununla birlikte yine fiilen çalışma yapılmayan cumartesi günleri iş sözleşmesiyle hafta tatili olarak kararlaştırılmışsa veyahut da cumartesi günlerinin yıllık izin süresine ekleneceğine dair bir hükme iş sözleşmesinde yer verilmişse, bu ihtimalde çalışan, 1 haftayı bağlayacak şekilde (örneğin pazartesiden bir sonraki pazartesiye kadar) yıllık ücretli izin hakkını kullandığı zaman, işveren, hak edilen yıllık ücretli izin süresinden 5 gün düşebilecektir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/897 E., 2021/5272 K.; “Davalı işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin “Haftalık Çalışma Süresi” başlıklı 12 nci maddesinde, “Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Diğer hususlarda ve vardiyalı çalışmalarda yasa hükümleri uygulanır. Vardiyalı çalışma sistemi dışında; Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri 9 saat çalışılır. Cumartesi günü işçiler dinlendirilir. Pazar Günü Hafta Tatilidir.” düzenlemesi, aynı toplu iş sözleşmesinin “Yıllık Ücretli İzin” başlıklı 25 inci maddesinde ise “… Yıllık Ücretli İzin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan Ulusal Bayram, ve Genel Tatil günleri izin süresinden sayılmaz” düzenlemesi mevcuttur. Görüldüğü üzere mezkûr toplu iş sözleşmesi düzenlemelerinden, tarafların hafta tatili olarak kabul ettiği pazar günü haricinde Cumartesi günü de dinlendirilme günü olarak belirlenmiş ve burada cumartesi günü “hafta tatili” olarak adlandırılmadığı gibi yıllık ücretli izin hesabında da izin süresine ekleneceğine ilişkin açık bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Yapılan bu tespit bağlamında İlk Derece Mahkemesince verilen kabul kararının yukarıda değinilen Dairemiz uygulamasına göre yerinde olmadığı açıktır. Bu durumda, İlk Derece Mahkemesince Dairemizin halihazırdaki uygulaması gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”
Hukuk Desteği