Sahte diploma düzenleyenin ceza hukuku anlamında sorumluluğunu başka bir yazımızda ele almıştık. (Bkz. İlgili yazımız….) Sahte diplomalı bir kimseyi iş yerinde çalıştıran işveren, şayet danışıklı olarak işçisiyle beraber bu sahte diplomayı düzenlemişse yahut işine geldiği için kedi menfaatine uygun olarak düzenlenmesine göz yummuşsa yazımızda anlattığımız her suça ortak olmaktadır. Şeriklik iradesi cezalandırmayı gerektirmektedir.
Fakat işveren, sahte diplomalı bir kimsenin diplomasının sahte olmadığını düşünerek bu kimseyi işe aldı ise, bu halde işveren açısından iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı doğmaktadır. İşverenin haklı nedenle fesih hakkı İş Kanunu madde 25’de düzenlenmiştir. Kanun hükmündeki “…İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması…”, kısım ahlak ve iyiniyet kurallarına uyulmaması halini ele almaktadır. Şu halde bir kimsenin sahte diploma ile iş sözleşmesi yapılırken kendisinden ait olmayan mesleki unvanları kullanması işvereni aldatmak olarak sayılmakta ve işveren sözleşmeyi haklı olarak derhal feshedilmektedir.
Ancak belirtmek gerekir ki; işçinin işvereni yanıltmış olmasının bir fesih nedeni olarak kabul edebilmesi için işçi tarafından beyan edilen gerçeğe aykırı hususların sözleşmenin esaslı noktalarına ilişkin olması gerektiğidir. Sözleşmenin esaslı noktaları, tarafların sözleşmeyi tanzim ederlerken önem verdikleri hususlardır. İşçi sahte diploma ile bu hususlardan biri hakkında gerçeğe uygun olmayan bilgiler vererek işvereni yanıltmakta, gerçeği bilseydi sözleşmeyi yapmayacak olan işverene güven vererek ve kendinde olmayan bir yetkinliği ya da ehliyeti varmış gibi göstererek iş sözleşmesinin kurulmasını sağladığından akdi haklı nedenle feshedilmektedir.
Sahte diploma ile işe girmenin ne zaman haklı nedenle fesih oluşturup oluşturmayacağına dair ipucu veren Yargıtay kararını aşağıda paylaşmak isteriz.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2005/25404, Karar No: 2005/30569: “… işyerinde kalite kontrol görevlisi olarak istihdam edilen ve 16.08.2004 tarihinde İngilizce bilmediği halde bildiğini beyan ederek işvereni yanılttığı gerekçesiyle iş sözleşmesi feshedilen işçinin, işe alınırken işverence mülakata tabi tutulduğu, lise mezunu olan davacının tercüme seviyesinde yabancı dil bilip bilmediği konusunda test edilmediği, buna göre işçinin yabancı dil seviyesinin sözleşmenin esaslı unsuru olduğundan bahsedilemeyeceği, diğer yandan sırf İngilizce bildiği için işe alındığı savunulan işçinin yabancı dil bilgisine altı ay kadar ihtiyaç olmamasın da olağan olmadığı, iş talep formundaki “yabancı diliniz var mı” sütununun karşısına “İngilizce” yazmanın işçinin tercüme gibi ileri seviyede yabancı dil bildiği anlamına gelmeyeceği, gerekçeleriyle, feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı yönünde hüküm kurulmuştur...”
Hukuk Desteği