Yasal düzenlemelere rağmen ülkemizde sıkça karşılaşılan iş kazaları manevi ve maddi çok büyük zararlar meydana getirmektedir. İş sağlığı ve güvenliği hakkındaki uygulama, iç denetim ve resmi teftişlerin son dönemde daha sık yapılması nedeniyle geçiş dönemi yaşayan firmalar, iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki önlemlere tam olarak uyum sağlamakta zorluk yaşamaktadırlar. Burada kanun koyucu uyum sürecini hızlandıracak kanun ve yönetmelik düzenlemeleri yapmaktadır.
Bu düzenlemeler kapsamında birçok konuda, iş kazalarındaki sorumluluğun büyük payı işverendedir. Herhangi bir iş kazası meydana geldiğinde de genel kanı doğrultusunda, iş kazalarında öncelikli olarak sorumlu olduğu düşünülen taraf işverendir. Buna rağmen işçilerin de yerine getirmesi zorunlu yükümlülükleri olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Üstelik bununla ilgili kanun ve yönetmelikler mevcuttur.
İş kanunu’nda İşverenlerin ve İşçilerin Yükümlülüklerini düzenleyen madde 77 “İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.” demektedir. Bu doğrultuda söylenebilir ki, işçilerin de iş kazalarına karşı alınan her türlü önleme uymak yükümlülükleri vardır. Bununla beraber işverenin sorumluluğunu kaldıran bazı hallerin bulunmasının yanında, işçinin de yerine getirmesi gereken bazı kurallara İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nde açıkça yer verilmiştir. İşçilerin işyerinde uymakla yükümlü oldukları kuralların başında, kendi davranış ve kusurlarından dolayı, kendilerinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini olumsuz etkilememek için azami dikkat göstermeleri ve görevlerini, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda ifa etmeleri vardır. Yönetmelikte işçilerin işverence verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda hareket etmeleri gerektiğinin altı çizilmektedir.
Burada; işçinin işyerinde kullanılmakta olan makina, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı, malzeme ve diğer üretim araçlarını doğru şekilde kullanma zorunluluğu bir başka önemli yükümlülüktür. Ayrıca işçinin makina, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalardaki güvenlik donanımlarını kurallara uygun olarak kullanmanın yanında; bunları keyfi olarak çıkarma, takma, yer değiştirme ve değiştirmesi hallerinde de sorumluluğu bulunmaktadır. İşverenin gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermesi gerekmekteyken; bunun sonucu olarak işçinin de üstüne düşen yükümlülükleri gereği aldığı eğitim doğrultusunda dikkatli ve özenli davranarak çalışması kendisinden beklenmektedir. Bu dikkat ve özen, söz konusu üretim araçlarını doğru şekilde kullanmayı kapsamaktadır.
Hukuk Desteği