Türkiye’de ulaşım etkinliklerinin % 90’ından fazlası karayolu ile yapılmaktadır ve karayollarında meydana gelen kazalar dünyada olduğu gibi önemli ölüm nedenleri arasındadır.1 Karayolları Trafik Kanunu’nda trafik kazası; karayolları üzerinde hareket halinde olan, bir ya da birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma veya maddi zararla sonuçlanan olay olarak tanımlanır.2
“Trafik kazaları istatistiklerine göre, % 95 oranı ile, en büyük kusur payı sürücülerindir. Sürücüye ilişkin başlıca hata etmenleri; hız, alkol ve madde kullanımı, uyku ve yorgunluk, emniyet kemeri, çocuk oto koltuğu ve kask kullanılmamasıdır. Türkiye’de ilgili mevzuat geliştirilmiştir ancak olması gerektiği gibi uygulanamamaktadır.” 3
Her ne kadar trafik kazalarının meydana gelmesinde sürücüler daha fazla kusurlu olsa da, bu kazalar sonucu ölümlerin meydana gelmesinde sürücülerin yanı sıra, araçları üreten ve satışa sunan firmaların da kusuru bulunmaktadır. Zira hava yastığının açılması gerekirken açılmaması durumunda araçta gizli ayıbın olduğu ve araçta üretim hatası olduğu kabul edilmektedir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gereğince, ayıplı maldan dolayı imalatçı- üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı tüketiciye karşı müteselsilen sorumludur. Dolayısıyla, gizli ayıp sebebiyle hava yastığı açılmayan aracın sürücüleri saydığımız bu firmalara karşı tüketici mahkemesinde maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahiptirler. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun emsal kararları gereğince garanti süresinin dolmuş olması bu firmaların sorumluluğunu ortadan kaldırmamakta ve yine otomobilin el değiştirmiş olması da garanti borcunu ve 4077 sayılı Kanun’un tüketiciye sağladığı hakları sona erdirmemektedir.
Bu firmalara karşı maddi ve manevi tazminat davasının açılması durumunda mahkeme bilirkişi incelemesi yaptırır. Bilirkişi incelemesinde sürücünün emniyet kemerini takıp takmadığı ve gereken önlemleri alıp almadığı, sürücü hava yastığının açılmasını gerektirecek dış darbelerin oluşup oluşmadığını incelenecektir. Bilirkişi incelemesi sonucu araçta gizli ayıp olup olmadığı anlaşılacak ve mahkeme bu rapor doğrultusunda maddi ve manevi tazminat istemlerini değerlendirecektir.
Bu konu hakkındaki Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2012/20773 E., 2013/17618 K. ve 26.06.2013 tarihli kararından alıntı yapmak isteriz:
“Davacılar, aracın kaza yapmasına rağmen araçta bulunan hava yastıklarının hiçbirisinin açılmadığını, araçta bu yönde üretim hatası olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmışlardır. Davalılar, kazanın oluş şekline göre, hava yastıklarının açılmamasının normal olduğunu, araçta bu yönde herhangi bir üretim hatasının bulunmadığını savunmuşlardır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi heyeti tarafından, hava yastıklarının aktive olmasında rol oynayan en önemli parametrenin kaza esnasında oluşan negativ ivme olduğu, hava yastıklarının açılıp açılmamasının, çarpışmanın esnek olup olmadığı ile doğrudan ilgili olduğu, hasar fotoğrafları ve araç üzerindeki gözlem sonucunda, aracın kesinlikle önden + 30 derece açılı bir koni içinde kalacak doğrultuda çarpışma türü bir darbe almadığı için ön hava yastıklarını tetikleyici şartların oluşmadığı böylece araçta üretimden kaynaklı ayıp bulunmadığı yönünde rapor tanzim edilmiştir. Dosyadaki kaza raporu, kaza sonrası çekilen resimler de dikkate alınarak araç üzerinde inceleme yapılmak suretiyle, araçta ön hava yastıkları haricinde çok sayıda yan, tavan ve perde hava yastıklarının da bulunduğu gözetilerek kaza sırasında araçta bulunan tüm hava yastıklarının açılmamasının üretim hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususunda davacıların itirazlarını da karşılayacak şekilde üniversiteden bu alanda uzman akademisyenlerden seçilerek oluşturulacak bilirkişi heyetinden, taraf ve yargı denetimine elverişli rapor aldırılarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.”
1-Özen E, Genç E, Kaya Z. Türkiye’de Trafik Kazalarının Maliyetlerinin Sigortacılık ve Finansal Sistem Bağlamında Değerlendirilmesi Uşak İlinde Ampirik Bir Çalışma. Muğla:17.Finans Sempozyumu; 2013:100- 109
2-Karayolları Trafik Kanunu; http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/ html/644.html
3-SUNGUR İslam, AKDUR Recep, PİYAL Birgül, Ankara Üniversitesi Halk Sağlığı AD: Türkiye’deTrafik Kazalarının Analizi, Özet
Hukuk Desteği
Merhabalar
Ben captiva 7 koltuklu 2012 model jipim ile 4 gün önce yolun kaygan olmasından dolayı arakadan bir araca vurdum bu araçra 10 tane hava yastığı olmasına rağmen hiç bir hava yastığı açılmadı ayrıca emniyet kemerlerimizde takılıydı benim sigorta şirketim bu işi ucuza kapatmaya çalışıyor seviş i haricin hiç bir bilgisi olmayana bir kaportacıda ben daha öncede böyle bir kaza yaptım aracım perke ayrıldı be bu durumda ne yapmalıyıım ve ne gibi bir yol izlemeliyim yardımlarınız içi çok teşekkür ediyorum saygılar
Kamil Kaptan
Marmaris/MUĞLA
05323177831
Merhaba bende aracımla otoyolda orta şeritte ilerlerken arac kayarak bariyerlere çarpması sonucu takla attım ve sürükledim hava yastıkları açılması ilgli firmadan rapor tutuldu ve bize söylenen yeteri kadar ivme almadığından hava yastıkları o yüzden açılmamış dediler
Merhabalar, bunun için bir tespit davası açılabilir. Firma zaten kendi aleyhine rapor tutmaktan imtina eder. Delil tespiti istenerek rapor alınabilir.
merhabalar hukukdesteği.com,
yukardaki kazaya benzer bir kazada ben geçirdim 01.11.2017 tarihinde ankara bulvarı üzerinde ilerlerken (100 +km) yanımda oturan şahsın direksiyonuma müdahelesi sonucunda sollamakta olduğum araca çarparak 2 takla atıp, 70 m kadar sürüklendim. O şahıstan şikayetçi olup davamı açtım lakin sorunum hava yastıklarının açılmaması ile ilgili. 2015 model corolla marka araçta neden hava yastıkları açılmadı soruma toyota genel müdürlüğü üretimde hata yoktur mealinde bi telefon görüşmesiyle yanıt verdi. tatmin olmadığımı o çalışan hanımefendiye ilettim sizden ricam ise maddi/manevi açacağım davayı kazanma ihtimalimin ne olduğudur.
Teşekkür eder, saygılarımı sunarım…
01. 01.2020 tarihinde 2011 model ford focus aracımla buzlanma nedeniyle kaza yaptım ve araç sağ tarafına takla atarak dereye düştü. Bu kaza esnasında kemerleri iz takılıydı ve aracın hiçbir hava yastığı açmadı. Bununla ilgili ne yapabilirim, yardımcı olursanız sevinirim.
Bende 2016 huyundai axsent bilu aracimla bariyerlere carptim araba neredeyse hurdaya dondu kolum krildi yaralandim hsla hava yastigi acilmadi dava acsam birsey elde edermiyim
Merhabalar saatte Ortalama 130 km hız ile Demir blok direğe çarptım Tranportur minibüs ile şaseler eğildi Çift taraflı Öncam çatladı ön kaput ve ön radyötör ve kaput Davlumvazlar filan haşat oldu
Eirbag açılmadı allahtan kemer takılı idi yoksa ön camdan fırlardım galiba
Şimdi böylesi kazada olayda 2010 model aracım daha öncesi önden kaza darbe almayan bi aracın eirbeg açıklaması hususun da neyapabilirim
Merhaba, Araçlarda airbagler kazanın ve darbenin şiddetine, türüne, yönüne ve teknik anlamda başka bir çok değişkene göre tasarlanmıştır. Şiddetli olarak nitelendirebileceğimiz bir kazada, airbaglerin açılması açılmamasından daha büyük zararlar verebilmektedir kimi zaman. Otomotiv şirketleri de söz konusu davalarda bu yönde savunmalar yapmaktadır. Yargılamada bilirkişi airbaglerin güvenlik nedeniyle değil de araçtaki kusur nedeniyle açılmadığını ortaya koyarsa dava lehinize sonuçlanır ancak uygulamada bu durumla pek sık karşılaşılmaz. Sonuç olarak airbaglerin teknik kusur nedeniyle açılmamış olduğunun ispatı zordur. Bilginize…