İntifa hakkının nasıl bir hak olduğundan, niteliğinden ve türlerinden önceki yazılarımızdan birinde (Bkz. ilgili yazımız…) bahsetmiştik, intifa hakkının kuruluş türlerinden de bir başka yazımızda (Bkz.ilgili yazımız…), intifa hakkı sahibinin (Bkz.ilgili yazımız…) ve malikin (Bkz.ilgili yazımız…) hak ve yükümlülüklerinden söz ettik. Bu yazımızda ise intifa hakkının sona erme türlerini anlatacağız.
İntifa hakkının sona ermesi de tıpkı kurulması gibi intifa hakkının konusuna göre çeşitlilik gösterir. Taşınmaz üzerine tahsis edilen intifa hakkının sona ermesi için birden fazla neden bulunur. Bunlar;
– Taşınmazın tamamen yok olması
– Taşınmazın kamulaştırması
– Mahkeme kararı
– Cebri icra
– Ölüm, süre veya kişiliğin ortadan kalkması
– Terkin
şeklinde sayılabilir. Taşınmazın tamamen yok olması, kamulaştırılması, mahkeme tarafından hakkın terkinine (hakkın silinmesine) karar verilmesi, taşınmazın cebri icra yoluyla satılması, hak sahibinin ölmesi veya kişiliğinin sona ermesi (tüzel kişiliğin sona ermesi, gaiplik vs.), hakkın tahsis edildiği sürenin sona ermesi veya hakkın terkin edilmesi gibi sebepler taşınmaz üzerine tahsis edilen intifa hakkını sona erdirir.
Taşınır eşyalar veya alacak hakları üzerinde intifa hakkının sona ermesi ise iki türlüdür. Bunlardan ilki; taşınırın yok olması veya alacak hakkının sona ermesi şeklinde gerçekleşir. İkinci ihtimal ise; intifa hakkının süreye bağlı olması varsayımında sürenin geçmesi, süreye bağlı değil ise hak sahibinin ölmesi ya da kişiliğinin ortadan kalkması şeklinde ortaya çıkar.
İntifa hakkının sona ermesiyle birlikte hak sahibi, intifa konusu malı geri vermekle yükümlüdür. İntifa konusu alındığı haliyle iade edilmelidir, aksi halde bir eksilme olursa bu eksilmenin yarattığı zarar, hak sahibince tazmin edilmelidir. Aynı zamanda hak sahibi tarafından intifa konusu mala bir ekleme yapıldıysa, malın özüne zarar vermemek kaydıyla yapılan ekleme hak sahibi tarafından geri alınabilir, eğer alınması malın özüne zarar verecekse bir başka deyişle malın bütünleyici parçası haline gelen bir ekleme söz konusuysa; malik, hak sahibine eklemenin bedelini ödediği takdirde ekleme mal ile birlikte bırakılabilecektir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
