24.06.1995 tarihli 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 1. maddesi “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için buluşlara patent veya faydalı model belgesi vererek korumaktır.” demektedir. Daha önceki bir yazımızda faydalı model ne demek açıklamıştık (Bkz. İlgili yazımız…). Peki faydalı model ve patent arasındaki fark nedir ?
Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkı olan belgedir. Öncelikle patent başvurusu için 3 temel kriter aranmaktadır. Bunlar kısaca sıralarsak; yenilik, sanayiye uygulanabilirlik ve buluş basamağıdır.
Yenilik ile ifade edilmek istenen, geliştirilen teknik çözümün dünyada yeni olmasıdır. Patentte, başvuru tarihinden önce yazılı veya görsel yayın organlarında bu çözümün açıklanmamış olması gereklidir. Sanayiye uygulanabilir olması ise, üretimi mümkün olan bir başka deyişle realiteye uygun ve uygulanabilir bir teknik çözüm olmasıdır. Buluş basamağı ise, bilinen teknik çözümlerden farklı bir teknik çözüm elde edilmiş olmasıdır.
Faydalı model başvurularında buluş basamağı kriteri aranmamaktadır. Başka bir ifadeyle, faydalı model başvurusunda iki temel kriter nazara alınmaktadır, yenilik ve sanayiye uygunluk. Buradan hareketle kullanıcılar faydalı modele ufak patent de demektedir.
Belirtmek gerekir ki, patentlerin koruma süresi 20 yıl iken faydalı modelin koruma süresi 10 yıldır. Ayrıca patent başvurucuları araştırma ve inceleme aşamalarından geçmekteyken, faydalı model başvurucuları için inceleme ve araştırma aşamaları yoktur. Dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise kimyasallar, üretim yöntemleri, usuller korunmak istendiğinde faydalı model başvurusu yapılamayacağıdır.
Hukuk Desteği