Cinsiyet kavramı yalnızca fizyolojik ve biyolojik bir olgu değildir, aynı zamanda psikolojik ve sosyal bir yönü de bulunur. Cinsiyet değiştirmek ise dünyanın birçok ülkesinde kolaylaştırılmış bir süreçtir, çoğu ülkede herhangi bir yasal izin alınmaksızın cinsiyet değiştirmek mümkündür.
Ülkemizde ise cinsiyet değiştirmek Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesinde düzenlenmiştir, hükme göre cinsiyet değiştirmek belli şartlara tabi tutulmuştur ve mahkeme kararı gerektirmektedir.
Söz konusu maddede sayılan şartlar şunlardır:
- 18 yaşını geçmiş olmak,
- Evli olmamak,
- Transseksüel yapıda olmak,
- Cinsiyet değiştirmenin ruh sağlığı açısından olumlu olması,
- Üreme yeteneğinden mahrum olmak.
Bu şartları sağlayan herkes cinsiyet değişikliği istemini konu alan bir dava açabilir. Mahkemenin karara esas aldığı en belirleyici unsur bir eğitim ve araştırma hastanesi tarafından verilmiş olan resmi sağlık kurulu raporu olacaktır. Söz konusu rapor, başvurucunun fiziksel ve ruhsal olarak cinsiyet değiştirmeye uygun olup olmadığını ve cinsiyet değişikliğinin sonuçları hakkında bilgi sahibi olup olmadığını içermelidir. Tüm şartların uygun olması halinde ise mahkeme tarafından cinsiyet değişikliği iznine dair bir hüküm kurulmaktadır.
Bu karara binaen kişinin cinsiyet değişikliği ameliyatı ve gereken diğer tıbbi süreçlerle alakalı (hormon tedavisi, estetik müdahaleler ve sair…) işlemleri başlayacaktır. Tedavinin bitmesiyle birlikte cinsiyet değişikliğinin son aşaması olan nüfus kaydının değiştirilmesi aşamasına geçilir.
Nüfus kaydının değiştirilmesi için kişinin kayıt düzeltme davası açması gerekmektedir. Kayıt düzeltme davası açısından bakıldığında, cinsiyet değişikliği, haklı bir sebep olarak değerlendirilmektedir. Kişinin cinsiyet bilgisi, fotoğrafı ve sair unsurlar gerektiği gibi değiştirilmelidir.
Kişinin adını değiştirmesi içinse, cinsiyet değişikliği haklı bir sebep kabul edilir. Bu nedenle ayrıca bir isim değişikliği davası açılmasına gerek kalmaksızın kayıt düzeltme davası gereğince kişinin adını da değiştirmesi mümkündür. Nüfus kaydının değişikliği ile kişinin cinsiyet değiştirme süreci tamamlanmış olur.
Hukuk Desteği