Bir önceki yazımızda yana ilişkin genel bir bilgilendirme yapmıştık (Bkz….). Bu yazımızda ise eser sahiplerinin bilgisayar programlarına ilişkin fikri haklarından bahsedeceğiz.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda (“FSEK) “…her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları…” ilim ve edebiyat eserleri arasında sayılmıştır. Bu doğrultuda bilgisayar programı eser sahibinin fikri ve zihni bir çaba sonucunda ortaya koyduğu fikri bir ürün sayılmakta ve eser sahibine birtakım fikri haklar sağlamaktadır. Bu fikri haklar FSEK’te manevi ve mali haklar olarak iki farklı ayrımda düzenlenmiştir. Bu yazımızın konusu olan eser sahibinin mali hakları FSEK’te işleme hakkı (m. 21), çoğaltma hakkı (m. 22), yayma hakkı (m. 23), temsil hakkı (m. 24) ve işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı (m. 25) olarak sayılmıştır.
- İşleme Hakkı: Bir eserden, onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı eserin sahibine aittir. Bir bilgisayar programına ilişkin işlenme FSEK m. 6’da uyarlama, düzenleme ve herhangi bir değişim yapılması şeklinde belirtilmiştir. Eser sahibinin işleme hakkını üçüncü kişiye devretmesi münkündür.
- Çoğaltma Hakkı: Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekilde, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı eser sahibine aittir. Bir bilgisayar programına ilişkin çoğlatma FSEK m. 22’de programın işaret, ses ve görüntü nakline yarayan her türlü araca kaydedilmesi, yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması olarak sayılmıştır.
- Yayma Hakkı: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak ve dağıtmak hakkı eser sahibine aittir.
- Temsil Hakkı: Bir eserden temsil suretiyle yararlanma hakkı eserin sahibine aittir. Temsil hakkı, eser sahibinin veya meslek birliğine üye olması halinde, meslek birliğinin yazılı izni olmadan, diğer gerçek ve tüzel kişilerce kullanılamaz.
- İşaret, Ses veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı: Eser sahibi, eserinin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının herhangi bir şekilde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir.
Hukuk Desteği