Vergi incelemesinin sonunda durum mükellefe bir rapor ile tebliğ edilir. İnceleme sonucunda tarhiyat öncesi uzlaşma talebinde bulunulduysa tebligat inceleme elemanı tarafından, bulunulmadıysa vergi dairesi tarafından mükellefe yapılır. Raporda inceleme sonuçlarına yer verilir. İnceleme elemanı tarafından vergi ziyaına rastlandıysa bu kayıp, ikmalen ve re’sen tarhiyat konusu yapılır. Bu sebeple raporun, muhakkak mükellefçe edinilmesi gerekmektedir.
Raporda tarhiyat dışında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. (VUK madde 344) Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi, veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilememesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.
Raporda bir de mükellefin usul hükümlerine uymaması hali mevcutsa kesilecek genel ve özel usulsüzlük cezalarına yer verilir. Genel usulsüzlük VUK’nun 352. maddesinde 1. ve 2. derece usulsüzlük cezaları olarak ayrılmış olup, özel usulsüzlük cezasına ise aynı Kanun’un 353. maddesinde yer verilmiştir. Eğer tarhiyat VUK’nun 30. maddesi uyarınca yapılıyorsa kesilecek 2. derece usulsüzlük cezası iki kat olarak kesilir.
Raporlarda yer verilmeyen (geçici vergiler aynı dönemde kurumlar vergisinden mahsup edildiği için vergi aslı aranmaz, sadece vergi ziyaı cezası kesilir ve gecikme faizi istenir) ancak vergi dairesi hesaplamalarında yer alan ve bu sebeple de mükelleflere bazen süpriz olan bir diğer yaptırım ise, VUK’nun 112/3. maddesi uyarınca istenen gecikme faizidir.
Yapılan inceleme sonucunda VUK’nun 359. maddesi uyarınca (kaçakçılık suçu) işlenen bir suç tespit edilirse aynı Kanun’un 344. maddesi uyarınca üç kat vergi ziyaı cezası kesilir. Eğer vergi kaçakçılığı aşağıda sayılan fiiller ile meydana gelmişse ayrıca hapis cezası da uygulanır.
1) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;
a) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,
b) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Varlığı noter tasdik kayıtları veya başkaca yollarla sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir. Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.
2) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka sayfalar koyanlar veya hiç sayfa koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu itibarda gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.
Hukuk Desteği