2012 SENESİ İCRA VE İFLAS KANUNU DEĞİŞİKLİĞİYLE HACZEDİLEMEYECEK MALLAR

Alacaklı alacağına kavuşmak amacıyla icra takibi başlattığında, nakden tahsilat sağlayamadığında borçlunun malvarlığı üzerine yönelebilir. Bu malvarlığı borçlunun menkul ve gayrimenkul tüm değerlerini ifade eder. Ancak burada kanun koyucu, bu şekilde alacaklı-borçlu husumeti sebebiye borçlunun malvarlığı üzerindeki haczin sadece borçlunun kendisini değil ailesi, birlikte yaşadığı ve bakmakla yükümlü olduğu kişileri de etkilemesinden ötürü bazı malların haczedilemeyeceğini 2012 senesinde Kanun’da yaptığı güncellemeyle yasa maddesi haline getirmiştir.

Değişiklikten önceki uygulamalarda çoğu ailenin yaşamlarını sürdürmede gereken asgari düzeydeki malvarlığı dahi elinden alınmaktayken yeni gelen düzenleme doğrultusunda kişilerin veya ailelerin haline münasip yaşamları için gerekli malvarlıkları haczedilemez kılınmıştır. Borçlunun, icra konusu borcunu ödeyebilmesi için öncelikle bir gelir elde etmesi gerekmektedir. Özellikle bedeni çalışması ile gelir elde eden borçluların mesleğini devam ettirmesi için gereken her türlü eşya da yine bu değişiklikle haczedilemeyecek eşyalar arasına girmiştir. Daha önce gazete ve haberlerde çok sık rastlanılan beyaz eşya, mobilya, yiyecek ve yakacak hacizlerinin kaldırıldığı genel olarak doğru bir bilgi olmakla birlikte haline münasip kriterinin üzerinde ve birden fazla sayıda olan bu tür eşyaların da hala haczi kabildir.

İcra ve İflas Kanunu, madde 82: Haczi caiz olmayan mallar ve haklar:(Değişik madde: 18/02/1965 – 538/46 md.): Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:

1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,
2. (Değişik bent: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
3. (Değişik bent: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alet ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç ay lık yem ve yataklıkları,
6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,
7. Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevat,

Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,

8. Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,
9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malul olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri,

Askeri malullerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,

10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,
12. (Değişik bent: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) Borçlunun haline münasip evi,
13. (Ek bent: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) Öğrenci bursları.

Medeni Kanunun 807 nci maddesi hükmü saklıdır. 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bendlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline münhasırdır.

(Ek fıkra: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) Birinci fıkranın (2), (4), (7) ve (12) numaralı bentlerinde sayılan malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.

(Ek fıkra: 6352 S.K.-02.07.2012/m.16) İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir.

                                                                                                                       Hukuk Desteği