Mirasçılıktan çıkartma, murisin Türk Medeni Kanunu’nda (“TMK”) öngörülen belli başlı
nedenlerle saklı pay mirasçısını kendi mirasından yoksun bırakmasına neden olan kanuni bir düzenlemedir.
Kanun Koyucu saklı pay mirasçılarının miras bırakan kişiye olan yakınlığı nedeniyle belli bir oranda miras payını korumak istemiş ve bu hususta TMK 505.vd maddelerinde özel düzenlemeler getirmiştir. Ancak tüm bu korumaya rağmen kanunda belirtilen sınırlı hallerde saklı paylı mirasçının saklı payını almasının önüne geçilmiştir.
Kanun koyucu TMK 510 vd. maddelerinde miras bırakanın saklı pay mirasçısını saklı paydan mahrum bırakabilmesi için “cezalandırıcı mirasçılıktan çıkarma” ve “koruyucu mirasçılıktan çıkartma” olmak üzere iki farklı yol öngörmüştür. Bu yazımızda koruyucu mirasçılıktan çıkarma hususu üzerinde duracağız.
Koruyucu mirasçılıktan çıkartma TMK 513/1 fıkrasında; “Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.” şeklinde düzenlenmiştir. Bu hüküm ile Kanun Koyucu miras bırakanın alacaklıları ile alt soyu arasında bir menfaat dengesi sağlamıştır. Şöyle ki; alt soyun borç ödemeden aciz olması halinde alt soyu saklı payın yarısı için mirasçılıktan çıkartabilecek ve bu yarı saklı pay da mirasçılıktan çıkartılan kişinin doğmuş veya doğacak çocuklarına özgülenebilecektir. Böylece hem alacaklılar alacaklarına ulaşabilecek hem de saklı pay mirasçıların alt soyları miras payından
hak elde etmiş olacaktır.
TMK 513/2 fıkrasında ise koruyucu mirasçılıktan çıkarma işleminin iptali hususunu; “Miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur” şeklinde kaleme almıştır. Hüküm uyarınca mirasın açıldığı sırada mirastan çıkartılan kişinin hiç borcu kalmamış ya da borç miktarı saklı payın yarısından az ise bu halde mirasçılıktan çıkartılanın istemi üzerine mirasçılıktan çıkartma işlemi iptal olunur.
İlgili yazılarımız için;
Hukuk Desteği