2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’yla (“Kanun”) düzenlenmiş idari yargı dava türleri Kanun’un 2. maddesinde sayıldığı gibi iptal davaları, tam yargı davaları ve idari sözleşmelerden doğan davalardır. Tam yargı davalarına ilişkin yazımız için (Bkz…)
İptal davası; yetki, şekil, sebep, konu veya amaç yönünden hukuka aykırı olan idari işlemlerin iptali istemiyle, menfaati ihlal edilen gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılan davalardır.
Anayasa’nın 125. maddesi gereğince, idarenin tüm eylem ve işlemleri hukuki denetime açıktır. Hukuki denetimin gerçekleştirilmesinin yollarından birisi de iptal davasıdır. İptal davası sonucunda, idarenin hukuka aykırı idari işleminin iptal edilmesine ilişkin bir karar verilirse, söz konusu idari işlem, geriye dönük olarak, yapıldığı andan itibaren yürürlükten kalkar ve işlem başından itibaren hiç yapılmamış sayılır.
İptal davasında mahkeme, yalnızca idari işlemin iptaline karar verebilmekte, iptaline karar verilen işlemin yerine tesis edilecek işlem hakkında bir karar verememektedir. Kanun’un 2. maddesinde düzenlendiği gibi, idari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup idari mahkemeler, yerindelik denetimi yapamazlar, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.
İdarenin işlemine karşı iptal davası, konusuna göre, idare ve vergi mahkemeleri veya Danıştay’da açılabilir. Dava açma süresi vergi mahkemelerinde 60 gün, idare mahkemeleri ve Danıştay’da 30 gündür. Dava açma süresi, idari işlemin tesis edildiğinin ilgilisine tebliğ edilmesiyle başlar. Ancak ilgililer, iptal davasını açmadan önce işlemi tesis eden makama veya bir üst makama idari işlemin kaldırılması yönünde bir başvuruda bulunurlarsa, bu durumda dava açma süresi durur. Başvuruda bulunulan makamdan 60 gün içerisinde cevap gelmezse 60 günün sonunda, 60 gün içerisinde ret cevabı gelirse cevabın geldiğ tarihte dava açma süreleri yeniden işlemeye başlar. İşlemi tesis eden veya bir üst makama başvuruncaya kadar geçen süre, dava açma süresinden düşülür.
İdari sözleşmelerden doğan davalarla ilgili yazımız için (Bkz…)
İdare Hukuku’nda üst makama başvuru yazımız için (Bkz…)
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
