Çocuğun sağ veya ölü şekilde bütün organlarıyla annesinden ayrılması sonucunda, gebelik sona erecek ve doğum gerçekleşecektir. Çocuğun sağ ve tam doğması halinde de kişilik başlayacak ve çocuk ana rahmine düştüğü ilk andan itibaren medeni haklardan faydalanacaktır. Gerek nüfus hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi gerekse de çocuğun medeni haklarından gereği gibi yararlanabilmesi için doğumun zamanında bildirilmesi gerekmektedir.
Peki doğumun bildirimi nereye ve ne zaman yapılmalıdır? 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 15. maddesi “(1) Sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye’de otuz gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise altmış gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunludur. Doğum bildirimleri, doğumu gerçekleştiren sağlık kuruluşlarına da yapılabilir. (2) Sağlık kuruluşları ve sağlık kuruluşları dışında sağlık personeli nezaretinde gerçekleşen doğumlar, ilgili sağlık birimince bulunulan yer nüfus müdürlüğüne beş iş günü içinde bildirilir. Bildirimde, doğumun sağlık kuruluşunda veya sağlık personeli nezaretinde olduğunu ispatlayan rapor veya resmi belge ve doğum tescil isteğini belirten form dilekçe yer alır. (3) Sağlık personeli nezaretinde gerçekleşmeyen doğum bildirimi; gebelik sırasında anneyi takip eden tabip ya da sağlık mesleği mensubunca düzenlenecek rapor veya belge ile yapılır. (4) Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılır. Her sözlü beyanda mülki idare amirinin emri ile aile hekimlerince beyanların doğruluğunun araştırılması zorunludur…” şeklindeki düzenlemesiyle bu soruya ayrıntılı olarak cevap vermektedir.
Madde hükmüne göre; sağ doğan çocuğun doğduğu andan itibaren Türkiye’de ise 30 gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde doğumun yapıldığı sağlık kuruluşuna da bildirim yapılması mümkün kılınmıştır. Yurt dışındaki doğum bildirimleri, yabancı makamlardan alınmış resmî belge veya raporun dış temsilciliğe bizzat verilmesi ya da gönderilmesi suretiyle yapılabilecektir. Resmi belge veya rapor bizzat teslim edilmeyecekse, bunların yanında çocuğa konulan adın belirtildiği dilekçe, ana ve babanın kimlik bilgilerini gösteren belgeler de dış temsilciliğe gönderilmelidir. Sağlık kuruluşlarında ve sağlık kuruluşları dışında sağlık personeli nezaretinde gerçekleşen doğumların, ilgili sağlık birimi tarafından sağlık kuruluşunun bulunduğu yer nüfus müdürlüğüne 5 iş günü içinde bildirilmesi gerekmektedir. Doğum bildiriminde, hangi rapor ya da belgelerin bulunması gerektiği hususu da yine maddede çeşitli durumlara göre açıklanmıştır.
Açıklanan süreleri geçirdikten sonra doğumu bildirilen çocukların doğum tarihinin tespitinde ise, 6 yaşını doldurup doldurmadığına bakılacaktır. Çocuk 6 yaşını bitirmemiş ise ilgili kişilerin beyanı esas alınarak, bitirmişse de resmi sağlık kuruluşu tarafından çocuğun yaşı tespit edilecektir.Doğuma ait resmî belge veya rapor sunulması halinde, yaş tespitine gerek kalmayacağını da belirtelim.
Doğum bildirimi; çocuğun veli, vasi ya da kayyımı tarafından yapılacaktır. Bu kişilerin bulunmaması durumunda ise çocuğun büyük annesi, büyük babası, ergin kardeşleri ya da yanında bulunduğu kişiler tarafından bildirimin yapılması lazım gelmektedir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
