Zi
mmet, kamu görevlisinin kamu malı sayılan veya korumakla yükümlü olduğu eşyalar üzerinde görevinin gerekleriyle bağdaşmayan bir surette tasarrufta bulunmasıdır. Tasarrufta bulunulacak eşyanın taşınır ve yahut taşınmaz olmasına ilişkin bir ayrım yapılmamıştır. Bu kapsamda mal, ekonomik değer taşıyan her türlü şeyi ifade etmektedir. Suçun oluşması için suça konu olan malın veya paranın özel kişilere ya da devlete ait olması önemli değildir. Önemli olan suça konu malın zilyetliğinin görevi nedeniyle kamu görevlisine teslim edilmiş olmasıdır. Zimmet suçu, kamu görevlilerine özgü bir suç olmakla birlikte 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (“TCK”) Kamu İdaresinin Güvenliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar bölümünde ele alınmış olup 247. maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:
Zimmet Madde 247– “(1) Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (3) Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.”
Zimmet suçu ile korunan değer, kamu görevlilerine duyulan güven ve devletin ekonomik faaliyetleridir. Zimmet suçu herkesin işleyebileceği bir suç olmayıp sadece “kamu görevlisi” sıfatı taşıyan kişilerin işleyebileceği özel bir suç tipidir. Kamu görevlisini tanımlamak gerekirse, kamu görevlisi; devletin kamusal faaliyetlerinin işlemesi için atama ya da seçilme usulüyle sürekli ya da kısmi zamanlı olarak işlemleri gerçekleştiren kişilerdir. Diğer bir deyişle sadece devlet memurları kamu görevlisi sayılmazlar. Söz konusu terim kamusal faaliyet üreten herkesi içine almaktadır. Eğer kanunda tanımlanan suçu işleyen kişi bir kamu görevlisi değilse bu durumda gündeme gelecek suç, güveni kötüye kullanma suçu olur.
Dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise, sıradan bir malın zimmet suçuna konu olmayacağıdır. Söz konusu malın mutlaka, kamu görevlisi faile görevi nedeniyle devredilmesi veya onun himayesi altında bırakılması gerekmektedir. Aynı zamanda kamu görevlisi, malı kendisinin veya bir başkasının zimmetine geçirmelidir. Zimmet suçu bilerek ve isteyerek işlenmelidir. Yanlışlıkla veya hesap hatası sonucu kamu görevlisinin tasarrufuna geçen menfaatler zimmet suçunu oluşturmaz. Diğer bir tabirle zimmet suçunun taksirli hali düzenlenmemiştir.
Zimmet suçunun soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılır, takibi şikayete bağlı değildir. Dava zamanaşımı ise 15 yıldır.
Hukuk Desteği