6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) hakkındaki yazılarımıza devam edelim. Bu yazımızda “özel nitelikli kişisel veri”lerin işlenme şartlarından söz edeceğiz. Hemen yeri gelmişken belirtelim, genel olarak kişisel verilerin işlenmesinde ne gibi şartlar aranacağını hatırlamak için ilgili yazımıza göz atabilirsiniz (Bknz. İlgili yazımız…)
Yine temel kaynağımız olan KVKK’na bakacak olursak, bu yazımızın konusu 6. maddede şöyle düzenlenmiştir: “(1) Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir. (2) Özel nitelikli kişisel verilerin, ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesi yasaktır. (3) Birinci fıkrada sayılan sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. (4) Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, ayrıca Kurul tarafından belirlenen yeterli önlemlerin alınması şarttır.”
Öncelikle, ilk fıkrada yasakoyucunun kişisel veri ile özel nitelikli kişisel veri arasındaki farkı; özel nitelikli kişisel verilerin neler olduğunu saymak suretiyle ortaya koymayı tercih ettiğini belirterek başlayalım. Maddeye göre bir kişinin;
– ırkı,
– etnik kökeni,
– siyasi düşüncesi,
– felsefi inancı,
– dini, mezhebi veya diğer inançları,
– kılık ve kıyafeti,
– dernek, vakıf ya da sendika üyeliği,
– sağlığı,
– cinsel hayatı,
– ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri
– biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel verileridir. Bu sayılanlar dışındaki kişisel verilerin işlenmesinde esas alınacak şartlar ise KVKK’nun 5. maddesine (Bknz. İlgili yazımız…) göre belirlenecektir.
Kanunkoyucu neyin kişisel veri neyin özel nitelikli kişisel veri olduğunu saptadıktan sonra 2. fıkrada bir temel ilke ve aynı zamanda yasak hükme bağlamıştır. Bu özel nitelikli kişisel veriler ancak ve ancak ilgilinin açık rızası olursa işlenebilecektir. Aksi durumda KVKK’na aykırı hareket edilmiş olunur.
Bir sonraki fıkra olan 3’ün ilk cümlesinde ise 2’de belirlenen temel ilkeye istisna getirilmiştir. Bunu; sağlık ve cinsel hayat dışında kalan verilerin kanunlarda sayılı hallerden biri gerçekleştiğinde ilgili rızası aranmadan işlenebilmesi olarak kaleme alan kanunkoyucu hükmü tersinden okuyacak olursak aslında sağlık ve cinsel hayata dair kişisel verilerin kanunlarda öngörülmüş bir hal olsa dahi ilgilisinin açık rızası olduğunda ancak işlenebileceğini düzenlemiştir. O halde; kişisel verinin konusu sağlık ve cinsel hayat ise, herhalükarda ilgilinin açık rızası aranacaktır.
Yine aynı fıkra 2. cümlesinde bu kez sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verilerin ilgili rızası aranmaksızın işlenmesinin sıkı koşulları düzenlenmiştir. Bir kere, amaçlar sıralanmıştır:
(i) sağlık hizmetleri olarak:
-kamu sağlığının korunması,
-koruyucu hekimlik,
– tıbbî teşhis,
-tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi,
(ii) finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ancak rıza aranmayabilir.
Sadece bu koşulun varlığı da yetmeyecektir. İlgili rızası aranmaksızın sağlık ve cinsel hayata dair kişisel veriler işlenecekse bunu gerçekleştirecek olan personelin de özel nitelikli olması aranmaktadır. Sır saklama yükümlülüğü altındaki kişi veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ancak bu tür özel nitelikli veriler işlenebilecektir.
Madde son fıkrası olan 4’de ise Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde yeterli önlemleri alacağı düzenlemiştir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
